Emma ba’dü, biliniz ki:

   Evvelâ: Bu yazacağımız işarat ve nüktelerdeki maksadımız, Kur’an’ın nazmındaki bir kısım remizlerin tefsiridir. Çünkü, yedi nev’i i’cazın en incesi, –fakat kuvvetli, lafzî, fakat hakikatlı i’caz– Kur’an’ın nazmından tecelli ediyor. Evet, parlak i’caz elbette nazmın nakşından çıkıyor.

   Saniyen: Kur’an’da esas maksatları ve anasır-ı asliyesi dört hakikattir: Tevhid, Nübüvvet, Haşir ve Adalet’tir. Çünkü: Vakta, kâinat sahrasında benî-Âdem bir acib ve büyük bir kafile sair taifeler beraber birbiri arkasında asırlar üstünde geçmiş zamanın derelerinden, şehir ve meşherlerinden sefer edip vücud ve hayat sahrasında yürüyüşüyle istikbalin yüksek dağlarına azimetle oradaki bağlarına gözleri müteveccih olmak cihetiyle hilâfet-i zemine mazhariyet noktasında ve sair zîhayata tasarrufatı cihetinde rû-yi zeminde ekser eşyanın nev-i beşerle münasebatı iktizasıyla heyecana gelmesinden, kâinat dahi onlara yüzlerini çevirip nev-i beşerle ciddi alâkadar oluyor. Benî-Âdem bir tek taife iken yüz binler taifelere karışmasında kâinat zemin gibi onlara netice-i hilkat-i âlem noktasında bakıyor. Güya hilkat-i kâinat hükûmeti; o hükûmetin zabıta memuru hükmünde fenn-i hikmeti, bir müstantık ve sorgucu olarak o misafir kafileye gönderip ondan sual edip soruyor ki: “Ey benî-Âdem! Nereden geliyorsunuz ve nereye gideceksiniz? Ve ne yapacaksınız? Ve her şeye karışıyor ve bazen karıştırıyorsunuz. Sultanınız ve hatibiniz ve reisiniz ve ileri geleniniz kimdir? Tâ bana cevap versin.”

   O muhavereler içinde birden kafile-i benî-Âdem’den Muhammedü’l-Haşimî (sallâllahü aleyhi ve sellem), emsalleri olan ulü’l-azm peygamberler gibi fenn-i hikmete karşı kalktı ve Kur’an’ın lisanıyla dedi ki:

   “Ey müstantık hikmet! Biz mevcudat kafilesi, adem karanlıklarından Sultan-ı Ezelînin kudretiyle çıktık, ziya-yı vücuda girdik. Varlık nurunu bulduk. Her bir taifemiz bir vazifeye girdik. Ve biz benî-Âdem taifesi ise, bir emanet-i kübra rütbesi ve hilâfet-i zemin vazifesiyle sair mevcudat kardeşlerimizin