Hem ilm-i ilâhînin sabıkan mezkûr bütün delilleri, aynen iradenin dahi delilleridir. Çünkü, ikisi kudretle beraber iş görüyorlar. Biri birisiz olmaz. her bir nev’in ve cinsin efradı, âza-i nev’iye ve cinsiyede tevafukları nasıl delâlet eder ki Sânileri birdir, vahiddir, ehaddir; öyle de, yüzlerinin simaları hikmetli bir tarzda, birbirinden farikalı ve ayrı olması kat’i delâlet eder ki, o Sâni-i Vahid-i Ehad, bir fail-i muhtardır. İrade ve ihtiyar ve meşiet ve kasd ile her şeyi yaratır.
İşte iradeye dair tek ve küllî bir delili beyan eden mezkûr Arabî fıkranın kısaca mealinin tercümesi bitti. İradeye dair pek çok mühim nükteleri ilim meselesi gibi yazmak niyet etmiştim. Fakat semli hastalık dimağıma tam yorgunluk verdiği için başka vakte tehir edildi.
Kudrete dair Arabî fıkrası: