olmayı Hâlikından isteyip duaları gözümüz önünde kabul olması gibi; bütün hayvanatın ihtiyac-ı fıtrî lisaniyle elleri yetişmediği yerlerden rızıklarını ve hayatlarına lüzumu bulunan ve iktidarlarının haricindeki matluplarını birisinden isteyip o fıtrî ihtiyaç diliyle ettikleri bütün dualarını gözümüz önünde kabul eden ve imdatlarına acib ve şuursuz mahlûkatı vakti vaktine hikmetle koşturan bir Hâlik-i Kerîme zâhir şehadet eder. İşte bu iki kısma kıyasen, lisan-ı kaal ile edilen duaların bütün nevileri hususan enbiyaların (aleyhimüsselâm) ve havasların harika bir surette makbuliyeti,   اِيَّاكَ نَسْتَعٖينُ   ’deki hüccet-i vahdaniyete şehadet eder.

   ALTINCI KELİME:  اِهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقٖيمَ  ’dir. Bundaki hüccete gayet kısa bir işaret şudur:

   Evet, nasıl bir yerden bir yere giden yolların ve bir noktadan uzak bir noktaya çekilen hatların en kısası ise, en doğrusudur ve müstakimdir. Aynen öyle de; maneviyatta ve manevî yollarda ve kalbî mesleklerde en doğrusu, en müstakimi ise en kısa ve en kolayıdır.

   Meselâ: Risale-i Nur’da bütün muvazeneler ve küfür ve iman yollarının mukayeseleri kat’i gösteriyorlar ki; iman ve tevhid yolu gayet kısa ve doğru ve müstakim ve kolaydır ve küfür ve inkâr yolları, gayet uzun ve müşkilâtlı ve tehlikelidir. Demek bu istikametli ve hikmetli ve her şeyde en kısa ve kolay yolda sevkedilen bu kainatta, elbette şirk ve küfrün hakikatleri olamaz ve iman ve tevhidin hakikatleri, bu kâinata güneş gibi lâzım ve vacibdir. Hem, ahlâk-ı insaniyede en rahat, en faydalı, en kısa, en selâmetli yol ise, sırat-ı müstakimde, istikamettedir.

   Meselâ: Kuvve-i akliye hadd-i vasat olan hikmeti ve kolay, faydalı istikameti kaybetse, ifrat ve tefritle muzır bir cerbezeye ve belâlı bir belâhete düşer, uzun yollarında tehlikeleri çeker. Ve kuvve-i gadabiye, hadd-i istikamet olan şecaati takip etmezse; ifratla çok zararlı ve zulümlü