İkinci Makam

   (Tevhidi ve vahdaniyeti ve vahdeti, kat’i bir surette iktiza ve istilzam ve icab eden ve şirki ve iştiraki kabul etmeyen ve müsaade vermeyen deliller hadsizdirler. Onlardan yüzler, belki binler bürhanlar Risale-i Nur’da tafsilen isbat edildiğinden, burada muktazilerin üç adedine icmalen işaret edilecek.)

BİRİNCİSİ

   Bu kâinatta, göz ile görünen hakîmane ef’alin ve basîrane tasarrufatın şehadetiyle bu masnuat, bir Hâkim-i Hakîm’in, bir Kebir-i Kâmil’in hudutsuz sıfat ve isimleriyle ve nihayetsiz mutlak olan ilim ve kudretiyle yapılıyor, icad ediliyor.

   Evet, bir hads-i kat’i ile bu eserlerden o Sâniin; hem rububiyet-i âmme derecesinde hâkimiyeti ve âmiriyeti, hem ceberutiyet-i mutlaka derecesinde kibriyası ve azameti, hem ulûhiyet-i mutlaka derecesinde kemali ve istiğnası, hem hiçbir kayıt altına girmeyen ve hiçbir hadd-i nihayet bulunmayan faaliyeti ve saltanatı var olduğu anlaşılır ve kat’i bilinir, belki görünür. Hâkimiyet ve kibriya ve kemâl ve istiğna ve ıtlâk ve ihata ve nihayetsizlik ve hadsizlik ise, vahdeti istilzam edip, iştirake zıttırlar. Amma hâkimiyet ve âmiriyetin vahdete şehadetleri ise; Risale-i Nur’un çok yerlerinde gayet kat’i bir surette isbat edilmiş. Hülâsatü’l-hülâsası şudur ki:

   Hâkimiyetin şe’ni ve muktezası istiklâliyet ve infiraddır ve gayrin müdahalesini reddir. Hattâ aczleri için muavenete fıtraten muhtaç olan insanlar