altında hiç bir hile, hiç bir yanlış vaziyeti görülmeyen o tercümanın bütün kuvvetiyle Kur’an’ın her bir hükmüne iman edip tasdik etmesiyle hiçbir şey onu sarsmaması; Kur’an’ın semavî, hakkaniyetli ve kendi Hâlik-ı Rahîminin mübarek kelâmı olduğunu imza ediyor.
Hem nev-i insanın humsu, belki kısm-ı âzamı göz önündeki o Kur’an’a müncezibane ve dindarane irtibatı ve hakikatperestane ve müştakane kulak vermesi ve çok emarelerin ve vakıaların ve keşfiyatın şehadetiyle cin ve melek ve ruhanilerin dahi tilâveti vaktinde pervane gibi etrafında hakperestane toplanması, Kur’an’ın kâinatça makbuliyetine ve en yüksek bir makamda bulunduğuna bir imzadır.
Hem, nev-i beşerin umum tabakaları, en gabi ve âmiden tut, tâ en zeki ve âlime kadar her birisi Kur’an’ın dersinden tam hisse almaları ve en derin hakikatleri fehmetmeleri ve yüzlerle fen ve ulûm-u İslâmiyenin ve bilhassa şeriat-ı kübranın büyük müçtehidleri ve usulü’d-din 1 ve ilm-i kelâm 2 ın dahi muhakkikleri gibi her taife kendi ilmine ait bütün hâcatını ve cevaplarını Kur’an’dan istihrac etmeleri, Kur’an menba-ı hak ve maden-i hakikat olduğuna bir imzadır.
Hem, edebiyatça en ileri bulunan Arap edipleri –şimdiye kadar müslüman olmayanlar– muarazaya pek çok muhtaç oldukları halde, Kur’an’ın i’cazından yedi büyük vechi varken, yalnız bir tek vechi olan belâgatının tek bir sûrenin mislini getirmekten istinkâfları ve şimdiye kadar gelen ve muaraza ile şöhret kazanmak isteyen meşhur beliğlerin ve dâhi âlimlerin onun hiç bir vech-i i’cazına karşı çıkamamaları ve âcizane sükût etmeleri; Kur’an, mucize ve tâkat-ı beşerin fevkinde olduğuna bir imzadır.
Evet, bir kelâm, “Kimden gelmiş ve kime gelmiş ve ne için?” denilmesiyle kıymeti ve ulviyeti ve belâgatı tezahür etmesi noktasından, Kur’an’ın misli olamaz ve ona yetişilemez. Çünkü, Kur’an bütün âlemlerin Rabbi ve Hâlikının hitabı ve konuşması ve hiç bir cihette taklidi ve tasannuu ihsas edecek bir emare bulunmayan bir mükâlemesi ve bütün insanların, belki bütün mahlukatın namına mebus ve
