On Altıncı Mektub

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ

 اَلَّذٖينَ قَالَ لَهُمُ النَّاسُ اِنَّ النَّاسَ قَدْ جَمَعُوا لَكُمْ فَاخْشَوْهُمْ فَزَادَهُمْ اٖيمَانًا وَ قَالُوا حَسْبُنَا اللّٰهُ وَنِعْمَ الْوَكٖيلُ

Şu Mektub   فَقُولَا لَهُ قَوْلًا لَيِّنًا   sırrına mazhar olmuş, şiddetli yazılmamış.

   Çoklar tarafından sarihan ve manen gelen bir suale cevaptır. Şu cevabı vermek benim için hoş değil; arzu etmiyorum. Her şeyimi Cenab-ı Hakkın tevekkülüne bağlamıştım. Fakat ben kendi hâlimde ve âlemimde rahat bırakılmadığım ve yüzümü dünyaya çevirdikleri için, Yeni Said değil, bilmecburiye Eski Said lisanıyla, şahsım için değil, belki dostlarımı ve sözlerimi ehl-i dünyanın evham ve eziyetinden kurtarmak için, hakikat-i hâli hem dostlarıma, hem ehl-i dünyaya ve ehl-i hükme beyan etmek için, beş noktayı beyan ediyorum.

   BİRİNCİ NOKTA

   Denilmiş: “Ne için siyasetten çekildin, hiç yanaşmıyorsun?”

   Elcevap: Dokuz, on sene evveldeki Eski Said, bir miktar siyasete girdi. Belki siyaset vasıtasıyla dine ve ilme hizmet edeceğim diye beyhude yoruldu. Ve gördü ki, o yol meşkûk ve müşkilâtlı ve bana nisbeten fuzuliyane, hem en lüzumlu hizmete mâni ve hatarlı bir yoldur. Çoğu yalancılık;