bu devlet-i İslâmiyenin felâketi, âlem-i İslâmın saadet ve hürriyet-i müstakbelesiyle telâfi edilecektir. Zira şu musibet, maye-i hayatımız olan uhuvvet-i İslâmiyenin inkişafını harikulâde tâcil etti.

53. Hristiyanlığın malı olmayan mehasin-i medeniyeti ona mal etmek ve İslâmiyetin düşmanı olan tedenniyi ona dost göstermek, feleğin ters dönmesine delildir.

54. Paslanmış bîhemta bir elmas, daima mücellâ cama müreccahtır.

55. Her şeyi maddede arayanların akılları gözlerindedir. Göz ise maneviyatta kördür.

56. Mecaz, ilmin elinden cehlin eline düşse, hakikate inkılâb eder, hurafata kapı açar.

57. İhsan-ı ilâhiden fazla ihsan, ihsan değildir. Her şeyi olduğu gibi tavsif etmek gerektir.

58. Şöhret, insanın malı olmayanı dahi insana mal eder.

59. Hadis, maden-i hayat ve mülhim-i hakikattir.

60. İhya-yı din, ihya-yı millettir. Hayat-ı din, nur-u hayattır.

61. Nev-i beşere rahmet olan Kur’an, ancak umumun lâakal ekseriyetin saadetini tazammun eden bir medeniyeti kabul eder. Medeniyet-i hâzıra, beş menfi esas üzerine teessüs etmiştir:

   1- Nokta-i istinadı, kuvvettir. O ise, şe’ni tecavüzdür.

   2- Hedef-i kasdı, menfaattir. O ise, şe’ni tezahumdur.

   3- Hayatta düsturu cidaldir. O ise, şe’ni tenazu’dur.