Hem frengistan diyarı, Hristiyan şevketi dairesidir. Istılahât-ı şer’iyenin maanisini ve kelimat-ı mukaddesinin mefahimini lisan-ı hâl ile telkin edecek ve ihsas edecek bir muhit olmadığından, bilmecburiye, kudsî maanî, mukaddes elfaza tercih edilmiş; maanî için elfaz terk edilmiş, ehvenü’ş-şer ihtiyar edilmiş. Diyar-ı İslâm’da ise, muhit, o kelimat-ı mukaddesenin meâl-i icmalisini ehl-i İslâm’a lisan-ı hâl ile ders veriyor. An’ane-i İslâmiye ve İslâmî tarih ve umum şeair-i İslâmiye ve umum erkân-ı İslâmiyete ait muhaverat-ı ehl-i İslâm, o kelimat-ı mukaddesenin mücmel meallerini, mütemadiyen ehl-i imana telkin ediyorlar. Hatta, şu memleketin maabid ve medaris-i diniyesinden başka, makberistanın mezar taşları dahi birer telkin edici, birer muallim hükmündedir ki, o maanî-i mukaddeseyi ehl-i imana ihtar ediyorlar. Acaba kendine Müslüman diyen bir adam, dünyanın bir menfaati için bir günde elli kelime frengî lügatından taallüm ettiği halde, elli senede ve her günde elli defa tekrar ettiği Sübhanallah, Elhamdülillâh, Lâ ilâhe illâllah ve Allahu ekber gibi mukaddes kelimeleri öğrenmezse, elli defa hayvandan daha aşağı düşmez mi? Böyle hayvanlar için bu kelimat-ı mukaddese tercüme ve tahrif edilmez ve tehcir edilmezler. Onları tehcir ve tağyir etmek, bütün mezar taşlarını hâkketmektir; bu tahkire karşı titreyen mezaristandaki ehl-i kuburu aleyhlerine döndürmektir.

   Ehl-i ilhada kapılan ulemâü’s-sû’, milleti aldatmak için diyorlar ki: “İmam-ı Âzam, sair imamlara muhalif olarak demiş ki: ‘İhtiyaç olsa, diyar-ı baidede, Arabî hiç bilmeyenlere, ihtiyaç derecesine göre, Fâtiha yerine Fârisî tercümesi cevazı var.’ ⁽¹⁾  Öyle ise biz de muhtacız, Türkçe okuyabiliriz.”

   Elcevap: İmam-ı Âzamın bu fetvasına karşı, başta âzamî imamların en mühimleri ve sair on iki eimme-i müçtehidîn, o fetvanın aksine fetva veriyorlar.