ÜÇÜNCÜ NÜKTE: Meslekler, mezhebler ne kadar bâtıl da olsalar içinde ukde-i hayatiyesi hükmünde bir hak, bir hakikat bulunur. Eğer âsarına ve neticelerine hükmeden hak ve hakikat ise ve menfi cihetleri müsbet cihetlerine mağlûb ise o meslek haktır. Eğer içindeki hak ve hakikat neticelere hüküm edemiyor ve menfi ciheti müsbet cihetine galebe ediyorsa o meslek bâtıldır. Onun ehli, ehl-i bid’a ve dalâlet olur. İşte bu kaideye binaen âlem-i İslâm’daki ehl-i bid’a fırkalarına bakılsa görülüyor ki her biri bir hakka istinad edip gitmiş. Fakat menfi ciheti ya garaz ya inad gibi bir sebeple, o mesleğin âsarı dalâlet hesabına çalışmıştır. Meselâ:

   Şialar Kur’an’ın emrine imtisalen ehl-i beytin muhabbetini esas tutup sonra intikam-ı milliye cihetinden bir garaz gelerek, meşru muhabbeti ehl-i beytin âsarını zapt ederek sahabe ve Şeyheynin buğzuna bina edip âsar göstermişler.   لاَ لِحُبِّ عَلِىٍّ بَلْ لِبُغْضِ عُمَر   olan darb-ı meseline masadak olmuşlar.

   Hem meselâ Vehhabiler ve Hariciler ise, nusus-u şeriata ve sarih-i ayata ve zevahir-i ehadise istinad ederek, halis tevhide münafi ve sanemperestliği imâ edecek her şeyi reddetmekliği kaide tutmuşlar. Fakat Birinci Nüktedeki Üç Esasta beyan edilen sebepler cihetinden gelen menfi garazlar, onları haktan çevirip dalâlete saptırmış ki, ifrat derecesinde tahribat yapıyorlar ve hakeza... Cebriye olsun, Mutezile olsun, hangi fırka olursa olsun, böyle bir hakikatı mesleğinde görüp, onunla aldanıp, sonra dalâlete saplanır. Her ne ise...

   Her bâtıl bir mesleğin her bir ciheti bâtıl olmak lâzım olmadığı gibi, her bir hak mesleğin dahi her bir ciheti hak olmak lâzım değildir. Buna binaen sâdattan olan Şerif-i Mekke, ehl-i sünnet ve cemaatten iken zaaf gösterip İngiliz siyasetinin Haremeyn-i Şerifeyne müstebidane girmesine meydan verdi. Nass-ı ayetle küffarın girmesini kabul etmeyen Haremeyn-i Şerifeyni, İngiliz siyasetinin âlem-i İslâmı aldatacak bir surette merkez-i siyasiyesi