Sekizinci Mektub

بِاسْمِهٖ

   وَ اِنْ مِنْ شَىْءٍ اِلَّا يُسَبِّحُ بِحَمْدِهٖ

***

   اَلرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ   isimleri  بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ   ’e girdiklerinin ve her mübarek şeyin başında zikredilmelerinin çok hikmetleri var. Onların beyanını başka vakte tâlikan, şimdilik kendime ait bir hissimi söyleyeceğim.

   Kardeşim, ben   اَلرَّحْمٰنِ الرَّحٖيمِ   isimlerini öyle bir nur-u âzam görüyorum ki, bütün kâinatı ihata eder ve her ruhun bütün hâcât-ı ebediyesini tatmin edecek ve hadsiz düşmanlarından emin edecek, nurlu ve kuvvetli görünüyorlar. Bu iki nur-u âzam olan isimlere yetişmek için en mühim bulduğum vesile, fakr ile şükür, acz ile şefkat’tir.Yani, ubudiyet ve iftikar’dır.

   Şu mesele münasebetiyle hatıra gelen ve muhakkikîne, hatta bir üstadım olan İmam-ı Rabbanî’ye muhalif olarak diyorum ki:

   Hazret-i Yakub aleyhisselâmın Yusuf aleyhisselâma karşı şedid ve parlak hissiyatı, muhabbet ve aşk değildir, belki şefkattir. Çünkü, şefkat, aşk ve muhabbetten çok keskin ve parlak ve ulvî ve nezihtir ve makam-ı nübüvvete lâyıktır. Fakat muhabbet ve aşk, mecazî mahbublara ve mahluklara karşı derece-i şiddette olsa, o makam-ı muallâ-yı nübüvvete lâyık