Yirmi Dördüncü Mektub
بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
يَفْعَلُ اللّٰهُ مَا يَشَٓاءُ ۞ يَحْكُمُ مَا يُرِيدُ
Sual: Eazım-ı esma-i ilâhiyeden olan Rahîm ve Hakîm ve Vedûd’un iktiza ettikleri şefkatperverane terbiye ve maslahatkârane tedbir ve muhabbetdârâne taltif, nasıl ve ne suret ile, müdhiş ve muvahhiş olan mevt ve adem ile, zeval ve firak ile, musibet ve meşakkat ile tevfik edilebilir? Haydi, insan saadet-i ebediyeye gittiği için, mevt yolunda geçtiğini hoş görelim. Fakat bu nazik ve nazenin ve zîhayat olan eşcar ve nebatat envaları ve çiçekleri ve vücuda lâyık ve hayata âşık ve bekaya müştak olan hayvanat taifelerini, mütemadiyen hiçbirini bırakmayarak ifnalarında ve gayet süratle onlara göz açtırmayarak idamlarında ve onlara nefes aldırmayarak meşakkatle çalıştırmalarında ve hiçbirini rahatta bırakmayarak musibetlerle tağyirlerinde ve hiçbirini müstesna etmeyerek öldürmelerinde ve hiçbiri durmayarak zevallerinde ve hiçbiri memnun olmayarak firaklarında hangi şefkat ve merhamet var, hangi hikmet ve maslahat bulunur, hangi lütuf ve merhamet yerleşebilir?
Elcevap: Dâi ve muktaziyi gösteren Beş Remiz ile ve gayeleri ve faideleri gösteren Beş İşaretle şu suali halleden çok geniş ve çok derin ve çok yüksek olan hakikat-i uzmaya uzaktan uzağa baktırmaya çalışacağız.
