bir kısmı müçtehidlerdendir. Onun için, umum müçtehidîn, aktabdan daha efdaldir denilmez. Fakat eimme-i erbaa, sahabeden ve mehdiden sonra en efdallerdir denilir.

   Dördüncü Sualiniz:   اِنَّ اللّٰهَ مَعَ الصَّابِرِينَ   de hikmet ve gaye nedir?

   Elcevap: Cenâb-ı Hak, Hakîm ismi muktezası olarak, vücud-u eşyada, bir merdivenin basamakları gibi bir tertip vaz etmiş. Sabırsız adam, teenni ile hareket etmediği için, basamakları ya atlar düşer veya noksan bırakır, maksut damına çıkamaz. Onun için hırs mahrumiyete sebeptir.  Sabır ise, müşkilâtın anahtarıdır ki,

   اَلْحَرِيصُ خَائِبٌ خَاسِرٌ   ۞    وَالصَّبْرُ مِفْتَاحُ الْفَرَجِ   durub-u emsâl hükmüne geçmiştir. Demek, Cenâb-ı Hakkın inayet ve tevfiki, sabırlı adamlarla beraberdir. Çünkü sabır üçtür:

   Biri: Mâsiyetten kendini çekip sabretmektir. Şu sabır takvadır;   اِنَّ اللّٰهَ مَعَ الْمُتَّقِينَ   sırrına mazhar eder.

   İkincisi: Musibetlere karşı sabırdır ki, tevekkül ve teslimdir.   

   اِنَّ اللّٰهَ يُحِبُّ الْمُتَوَكِّلِينَ   ۞   اِنَّ اللّٰهَ يُحِبُّ الصَّابِرِينَ

şerefine mazhar ediyor. Ve sabırsızlık ise Allah’tan şikayeti tazammun eder. Ve ef’alini tenkit ve rahmetini ittiham ve hikmetini beğenmemek çıkar.

   Evet, musibetin darbesine karşı şekva suretiyle elbette âciz ve zaif insan ağlar. Fakat şekva Ona olmalı; Ondan olmamalı.  Hazret-i Yakub aleyhisselâmın   اِنَّمَا اَشْكُوا بَثِّى وَ حُزْنِى اِلَى اللّٰهِ   demesi gibi olmalı. Yani, musibeti