beni nezaret altına alan memur, kabir kapısına gelen misafir bir ihtiyar adama,   لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ   'daki, imanın lâtif bir zevkini izah ettiğim vakit, bir cürm-ü meşhud halinde beni yakalamak gibi, çok zaman yanıma gelmediği halde, o vakit güya bir kabahat işliyorum gibi yanıma geldi. İhlâs ile dinleyen o biçareyi de mahrum bıraktı, beni de hiddete getirdi. Halbuki, burada bazı adamlar vardı; o onlara ehemmiyet vermiyordu. Sonra, edepsizliklerde ve köydeki hayat-ı içtimaiyeye zehir verecek surette bulundukları vakit, onlara iltifat etmeye ve takdir etmeye başladı.

   Hem malûmdur ki, zindanda yüz cinayeti bulunan bir adam, nezarete memur zabit olsun, nefer olsun, her zaman onlarla görüşebilir. Halbuki bir senedir, hem âmir, hem nezarete memur hükûmet-i milliyece iki mühim zat, kaç defa odamın yanından geçtikleri halde, kat’a ve asla ne benim ile görüştüler ve ne de halimi sordular. Ben evvel zannettim ki, adavetlerinden yanaşmıyorlar. Sonra tahakkuk etti ki, evhamlarından, güya ben onları yutacağım gibi kaçıyorlar!

   İşte şu adamlar gibi eczası ve memurları bulunan bir hükûmeti hükûmet diyerek merci tanıyıp müracaat etmek kâr-ı akıl değil, beyhude bir zillettir. Eski Said olsaydı, Antere gibi diyecekti:

مَاءُ الْحَيَاةِ بِذِلَّةٍ كَجَهَنَّمَ وَ جَهَنَّمُ بِالْعِزِّ فَخْرُ مَنْزِلٖى

   Eski Said yok. Yeni Said ise, ehl-i dünya ile konuşmayı manasız görüyor. “Dünyaları başlarını yesin! Ne yaparlarsa yapsınlar; mahkeme-i kübrada onlarla muhakeme olacağız” der, sükût eder.

   Adem-i müracaatımın sebeplerinden

   Sekizincisi: “Gayr-ı meşru bir muhabbetin neticesi, merhametsiz bir adavet olduğu” kaidesince, âdil olan kader-i ilâhî, lâyık olmadıkları halde