Sırr-ı kayyumiyete bakan hadsiz faaliyet-i ilâhiyedeki hikmetin ikinci şubesi; esma-i ilâhiyeye bakar. Malûmdur ki, her bir cemal sahibi, kendi cemalini görmek ve göstermek ister. Her bir hüner sahibi, kendi hünerini teşhir ve ilan etmekle nazar-ı dikkati celb etmek ister ve sever. Ve hüneri gizli kalmış bir güzel hakikat ve güzel bir mana, meydana çıkmak ve müşterileri bulmak ister ve sever.

   Madem bu esaslı kaideler, her şeyde derecesine göre cereyan ediyor; elbette Cemîl-i Mutlak olan Zat-ı Kayyum-u Zülcelâlin bin bir  esma-i hüsnasından her bir ismin, kâinatın şehadetiyle ve cilvelerinin delâletiyle ve nakışlarının işaretiyle, her birisinin her bir mertebesinde hakikî bir hüsün, hakikî bir kemal, hakikî bir cemal ve gayet güzel bir hakikat, belki her bir ismin her bir mertebesinde hadsiz enva-ı hüsünle hadsiz hakaik-i cemîle vardır.

   Madem bu esmanın kudsî cemallerini irae eden ayineleri ve güzel nakışlarını gösteren levhaları ve güzel hakikatlerini ifade eden sahifeleri bu mevcudattır ve bu kâinattır. Elbette o daimî ve baki esma, hadsiz cilvelerini ve nihayetsiz mânidar nakışlarını ve kitablarını, hem müsemmaları olan Zat-ı Kayyum-u Zülcelâlin nazar-ı müşahedesine, hem had ve hesaba gelmeyen zîruh ve zîşuur mahlûkatın nazar-ı mütalaasına göstermek ve nihayetli, mahdut bir şeyden nihayetsiz levhaları ve bir tek şahıstan pek çok şahısları ve bir hakikatten pek kesretli hakikatleri göstermek için, o aşk-ı mukaddes-i ilâhîye istinaden ve o sırr-ı kayyumiyete binaen, kâinatı umumen ve mütemadiyen cilveleriyle tazelendiriyorlar, değiştiriyorlar.