İkinci Vecih: Şu fıkra ihbar ediyor ki: Sahabeler çendan azlığından ve zaafından Sulh-u Hudeybiyeyi kabul etmişler; elbette, herhalde az bir zamandan sonra sür’aten öyle bir inkişaf ve ihtişam ve kuvvet kesb edecekler ki, rûy-i zemin tarlasında dest-i kudretle ekilen, nev-i beşerin o zamanda gafletleri cihetiyle kısa , kuvvetsiz, nakıs, bereketsiz sünbüllerine nisbeten gayet yüksek ve kuvvetli ve meyvedar ve bereketli bir surette çoğalacaklar ve kuvvet bulacaklar ve haşmetli hükûmetleri gıptadan, hasetten ve kıskançlıktan gelen bir gayz içinde bırakacaklar. Evet, istikbal bu ihbar-ı gaybîyi çok parlak bir surette göstermiştir. Şu ihbarda hafi bir ima daha var ki: Sahabeyi tavsifat-ı mühimme ile sena ederken, en büyük bir mükâfatın vaadi makamca lâzım geldiği halde,   مَغْفِرَةً   kelimesiyle işaret ediyor ki, istikbalde sahabeler içinde fitneler vasıtasıyla mühim kusurlar olacak. Çünkü mağfiret, kusurun vukuuna delâlet eder. Ve o zamanda sahabeler nazarında en mühim matlub ve en yüksek ihsan, mağfiret olacak. Ve en büyük mükâfat ise, afv ile, mücazat etmemektir.   مَغْفِرَةً   kelimesi nasıl bu lâtif imayı gösteriyor; öyle de, sûrenin başındaki   لِيَغْفِرَلَكَ اللّٰهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِكَ وَمَا تَاَخَّرَ   cümlesiyle münasebettardır. Sûrenin başı, hakiki günahlardan mağfiret değil; –çünkü ismet var, günah yok– belki makam-ı nübüvvete lâyık bir mana ile Peygambere müjde-i mağfiret ve ahirinde sahabelere mağfiret ile müjde etmekle, o imaya bir letafet daha katar.

   İşte, ahir-i Feth’in mezkûr üç ayeti, on vücûh-u i’cazından yalnız ihbar-ı gaybî vechinin çok vücûhundan yalnız yedi vechini bahsettik. Cüz’-i ihtiyarî ve kadere dair Yirmi Altıncı Sözün ahirinde, ⁽¹⁾  şu ahirki ayetin hurûfatının vaziyetindeki mühim bir lem’a-i i’caza işaret edilmiştir. Bu ahirki ayet, cümleleriyle sahabeye baktığı gibi, kayıtlarıyla dahi yine sahabenin ahvaline bakıyor.