ON DÖRDÜNCÜ NOTA: Tevhide dair Dört Küçük Remiz’dir.

   Birinci Remiz: Ey esbabperest insan! Acaba garib cevherlerden yapılmış bir acip kasrı görsen ki, yapılıyor. Onun binasında sarfedilen cevherlerin bir kısmı yalnız Çin’de bulunuyor. Diğer kısmı Endülüs'te, bir kısmı Yemen’de, bir kısmı Sibirya'dan başka yerde bulunmuyor. Binanın yapılması zamanında aynı günde şark, şimal, garb, cenubdan o cevherli taşlar kolaylıkla celbolup yapıldığını görsen, hiç şüphen kalır mı ki, o kasrı yapan usta bütün küre-i arza hükmeden bir hâkim-i mucizekârdır.

   İşte her bir hayvan, öyle bir kasr-ı ilâhidir. Hususan insan, o kasırların en güzeli ve o sarayların en acibidir. Ve bu insan denilen sarayın cevherleri; bir kısmı âlem-i ervahtan, bir kısmı âlem-i misâlden ve levh-i mahfuzdan ve diğer bir kısmı da hava âleminden, nur âleminden, anâsır âleminden geldiği gibi, hâcatı ebede uzanmış, emelleri semavat ve arzın aktarında intişar etmiş, rabıtaları, alâkaları dünya ve ahiret edvarında dağılmış bir sarayı acip ve bir kasr-ı gariptir.

   İşte ey kendini insan zanneden insan! Madem mahiyetin böyledir. Seni yapan ancak o zat olabilir ki, dünya ve ahiret birer menzil, arz ve sema birer sahife, ezel ve ebed dün ve yarın hükmünde olarak tasarruf eden bir zat olabilir. Öyle ise, insanın mabudu ve melcei ve halaskârı o olabilir ki, arz ve semaya hükmeder, dünya ve ukba dizginlerine maliktir.