bir Kur’an –ki, sıgar-ı sahife nisbeti bir kibr-i sanat-meal.–

   sahife-i semada yıldızlarla yazılan bir Kur’an-ı Kerim’e cezaletle müsavi.

   Nakkaş-ı Ezelînin sanatı her tarafta pürcemal ve pürkemal.

   Her tarafta böyledir. Derece-i kemalde kalemdeki ittihad, tevhidi ilân eder. Bu kelâm-ı pür-meâl; iyi bir dikkate al!

  Melâike bir ümmettir; şeriat-ı fıtriye ile memurdur

   Şeriat-ı ilâhî ikidir. Hem iki sıfattan gelmiş; iki insan muhatab,

   hem de mükellef olmuş. Sıfat-ı iradeden gelen şer’-i tekvinî

   insan-ı ekber olan âlemin ahvalini, hem de harekâtını,

   –ki ihtiyarî değil– tanzim eden şer’dir. O meşiet-i rabbanî;

   yanlış bir ıstılâhla tabiat da denilir.

   Sıfat-ı kelâmından gelen şeriat ise, âlem-i asgar olan insanın ef’alini,

   –ki ihtiyarî olmuş– tanzim eden şer’dir.

   İki şer’ bir yerde bazen eder içtima.

   Melâike-i ilâhî, bir ümmet-i azime, hem bir cünd-ü sübhanî,

   birinci şer’a olmuş hamele-i mümtesil, amele-i mümessil.

   Hem onlardan bir kısmı ibâd-ı müsebbihtir.

   Bir kısmı da müstağrak, arşın mukarrebîni.

 Madde rikkat peyda ettikçe, hayat şiddet peyda eder

   Hayat asıl, esastır; madde ona tabidir, hem de onunla kaimdir.

   Bir hurdebînî huveyn havass-ı hamsesiyle insanın havassını

   muvazene edersen, görürsün; insan ondan ne derece büyükse,

   havassı o derece onunkinden aşağı.

   O huveyne işitir kardeşinin sesini. Hem de görür rızkını.

   Ger insan kadar büyüse havassı, hayret-fezâ, hayatı