Sâni-i Hakîmin vücub-u vücuduna ve ihtiyarına ve iradesine şehadet eder. Çünkü, bir şeyi, bütün mürekkebata hikmetli münasebetleri muhafaza suretinde yerleştiren, bütün o mürekkebatın Hâlikı olabilir. Demek bir tek şey binler lisanlarla Ona şehadet eder hükmündedir.

   İşte, kâinatın mevcudatı kadar değil, belki mevcudatın sıfât ve mürekkebatı adedince imkânat noktasından da Vâcibü’l-Vücudun vücuduna karşı şehadetler geliyor.

   İşte, ey gafil! Kâinatı dolduran bu şehadetleri, bu sadaları işitmemek, ne derece sağır ve akılsız olmak lâzım geliyor, haydi sen söyle!

   OTUZ BİRİNCİ PENCERE

لَقَدْ خَلَقْنَا الْاِنْسَانَ فٖٓى اَحْسَنِ تَقْوٖيمٍ

وَ فِى الْاَرْضِ اٰيَاتٌ لِلْمُوقِنٖينَ ۞ وَ فٖٓى اَنْفُسِكُمْ اَفَلَا تُبْصِرُونَ

   Şu Pencere insan penceresidir ve enfüsîdir. Ve enfüsî cihetinde şu pencerenin tafsilâtını binler muhakkıkîn-i evliyanın mufassal kitaplarına havale ederek, yalnız feyz-i Kur’an’dan aldığımız birkaç esasa işaret ederiz. Şöyle ki:

   On Birinci Sözde beyan edildiği gibi, insan öyle bir nüsha-i câmiadır ki, Cenâb-ı Hak, bütün esmasını, insanın nefsiyle insana ihsas ediyor. Tafsilâtını başka Sözlere havale edip yalnız Üç Noktayı göstereceğiz.

   Birinci Nokta: İnsan, üç cihetle esma-i ilâhiyeye bir ayinedir.

   Birinci Vecih: Gecede zulümat nasıl nuru gösterir. Öyle de, insan, zaaf ve acziyle, fakr ve hâcatıyla, naks ve kusuruyla bir Kadîr- Zülcelâlin kudretini, kuvvetini, gınâsını, rahmetini bildiriyor ve hakezâ, pek çok evsaf-ı ilâhiyeye bu suretle ayinedarlık ediyor. Hattâ hadsiz aczinde ve nihayetsiz