İşte, ey gafil! Şu kâinatın yüzüne bak ki, birbiri içinde hadsiz mektubat-ı samedaniye hükmünde olan sahaif-i mevcudat ve her bir mektup üstünde hadsiz sikke-i tevhid mühürleriyle temhir edilmiş bütün bu mühürlerin şehadetlerini kim tekzib edebilir? Hangi kuvvet onları susturabilir? Kalb kulağıyla hangisini dinlesen  اَشْهَدُ اَنْ لَا اِلٰهَ اِلَّا اللّٰهُ  dediğini işitirsin.

   OTUZUNCU PENCERE

لَوْ كَانَ فٖيهِمَٓا اٰلِهَةٌ اِلَّا اللّٰهُ لَفَسَدَتَا

كُلُّ شَىْءٍ هَالِكٌ اِلَّا وَجْهَهُ لَهُ الْحُكْمُ وَ  اِلَيْهِ تُرْجَعُونَ

   Şu Pencere, imkân ve hudûsa müesses umum mütekellimîn penceresidir ve isbat-ı Vâcibü’l-Vücuda karşı caddeleridir. Bunun tafsilâtını, Şerhu’l-Mevakıf ve Şerhu’l-Makasıd gibi, muhakkiklerin büyük kitaplarına havale ederek, yalnız Kur’an’ın feyzinden ve şu pencereden ruha gelen bir iki şuaı göstereceğiz. Şöyle ki:

   Âmiriyet ve hâkimiyetin muktezası, rakib kabul etmemektir, iştiraki reddetmektir, müdahaleyi ref’ etmektir. Onun içindir ki, küçük bir köyde iki muhtar bulunsa, köyün rahatını ve nizamını bozarlar. Bir nahiyede iki müdür, bir vilâyette iki vali bulunsa, herc ü merc ederler. Bir memlekette iki padişah bulunsa, fırtınalı bir karmakarışıklığa sebebiyet verirler.

   Madem hâkimiyet ve âmiriyetin gölgesinin zaif bir gölgesi ve cüz’î bir numunesi, muavenete muhtaç, âciz insanlarda böyle rakib ve zıddı ve emsalinin müdahalesini kabul etmezse, acaba saltanat-ı Mutlaka suretindeki