Cennetü’l-Me’vadır. Yerdeki tesbihat ve tahmidat, o Cennetin meyveleri suretinde -Muhbir-i Sadıkın ihbarıyla- temessül ettiği sabittir.

   İşte, bu üç nokta gösteriyorlar ki, yerde olan netaic ve semeratın mahzenleri oralardadır ve mahsulâtı o tarafa gider. Deme ki, “Havaî bir elhamdülillâh kelimem nasıl mücessem bir meyve-i Cennet olur?” Çünkü, sen gündüz uyanıkken güzel bir söz söylersin; bazen rüyada güzel bir elma şeklinde yersin. Gündüz çirkin bir sözün, gecede acı bir şey suretinde yutarsın. Bir gıybet etsen, murdar bir et suretinde sana yedirirler. Öyle ise, şu dünya uykusunda söylediğin güzel sözlerin ve çirkin sözlerin, meyveler suretinde, uyanık âlemi olan âlem-i ahirette yersin ve yemesini istib’ad etmemelisin.

   DÖRDÜNCÜ ESAS

   Miracın Semeratı ve Faidesi Nedir?

   Elcevap: Şu şecere-i tûbâ-i maneviye olan miracın beş yüzden fazla meyvelerinden, numune olarak yalnız beş tanesini zikredeceğiz.

   Birinci Meyve: Erkân-ı imaniyenin hakaikini gözle görüp, melâikeyi, Cenneti, ahireti, hatta Zât-ı Zülcelâli göz ile müşahede etmek, kâinata ve beşere öyle bir hazine ve bir nur-u ezelî ve ebedî bir hediye getirmiştir ki, şu kâinatı perişan ve fâni ve karmakarışık bir vaziyet-i mevhumeden çıkarıp, o nur ve o meyve ile, o kâinatı kudsî mektubat-ı samedaniye, güzel ayine-i cemal-i ehadiye vaziyeti olan hakikatini göstermiş, kâinatı ve bütün zîşuuru sevindirip mesrur etmiş. Hem o nur, ve o meyve ile, beşeri müşevveş, perişan, âciz, fakir, hâcâtı hadsiz, a’dâsı nihayetsiz ve fani, bekasız bir vaziyet-i dalâletkâraneden, o insanı o nur, o meyve-i kudsiye ile, ahsen-i takvimde bir mucize-i kudret-i samedaniyesi ve mektubat-ı samedaniyenin bir nüsha-i câmiası ve Sultan-ı Ezel ve Ebedin bir muhatabı, bir abd-i hassı,