اِنَّ اللّٰهَ يَاْمُرُ بِالْعَدْلِ وَالْاِحْسَانِ وَاٖيتَٓائِ ذِى الْقُرْبٰى وَيَنْهٰى عَنِ الْفَحْشَٓاءِ وَالْمُنْكَرِ وَالْبَغْىِ

ifade ettiği hakikat-i câmia gibi bütün uhrevî ve dünyevî, ilmî ve amelî erkân-ı sitte-i imaniyenin her birisini tafsilen, erkân-ı hamse-i İslâmiyenin her birisini kasden ve cidden ve saadet-i dâreyni temin eden bütün düsturları görür, gösterir. Muvazenesini muhafaza edip, tenasübünü idame edip, o hakaikın heyet-i mecmuasının tenasübünden hasıl olan hüsün ve cemalin menbaından, Kur’an’ın bir i’caz-ı manevîsi neş’et eder.

   İşte şu sırr-ı azimdendir ki, ulema-i ilm-i kelâm, Kur’an’ın şakirdleri oldukları halde, bir kısmı onar cild olarak erkân-ı imaniyeye dair binler eser yazdıkları halde, Mutezile gibi aklı nakle tercih ettikleri için, Kur’an’ın on ayeti kadar vuzuh ile ifade ve kat’î isbat ve ciddi ikna edememişler. Âdeta, onlar uzak dağların altında lağım yapıp, borularla tâ âlemin nihayetine kadar silsile-i esbab ile gidip, orada silsileyi keser. Sonra âb-ı hayat hükmünde olan marifet-i ilâhiyeyi ve vücud-u Vacibü’l-Vücudu isbat ederler. Ayet-i kerime ise, her birisi birer âsa-yı Musa gibi, her yerde suyu çıkarabilir, her şeyden bir pencere açar, Sâni-i Zülcelâli tanıttırır. Kur’an’ın bahrinden tereşşuh eden Arabî Katre risalesinde ve sair sözlerde şu hakikat, fiilen isbat edilmiş ve göstermişiz. İşte hem şu sırdandır ki, bâtın-ı umura gidip, sünnet-i seniyyeye ittiba etmeyerek, meşhudatına itimad ederek yarı yoldan dönen ve bir cemaatin riyasetine geçip bir fırka teşkil eden fırak-ı dâllenin bütün imamları hakaikın tenasübünü, muvazenesini muhafaza edemediğindendir ki, böyle, bid’aya, dalâlete düşüp, bir cemaat-i beşeriyeyi yanlış yola sevk etmişler. İşte bunların bütün aczleri, âyat-ı Kur’aniyenin i’cazını gösterir.