İşte o Kur’an-ı Mübin, yirmi senede, hacetlerin mevkileri itibariyle necim necim olarak, müteferrik parça parça nüzul ettiği halde, öyle bir kemal-i tenasübü vardır ki, güya bir defada nazil olmuş gibi bir münasebet gösteriyor.

   Hem, o Kur’an, yirmi senede, hem muhtelif, mütebayin esbab-ı nüzule göre geldiği halde, tesanüdün kemalini öyle gösteriyor; güya bir sebeb-i vahidle nüzul etmiştir.

   Hem, o Kur’an, mütefavit ve mükerrer suallerin cevabı olarak geldiği halde, nihayet imtizac ve ittihadı gösteriyor. Güya, bir sual-i vahidin cevabıdır.

   Hem, Kur’an, mütegâyir, müteaddit hadisatın ahkâmını beyan için geldiği halde, öyle bir kemal-i intizamı gösteriyor ki, güya bir hadise-i vahidin beyanıdır.

   Hem, Kur’an, mütehalif, mütenevvi halette, hadsiz muhatapların fehimlerine münasip üsluplarda, tenezzülât-ı kelâmiye ile nazil olduğu halde; öyle bir hüsn-ü temasül ve güzel bir selâset gösteriyor ki, güya halet birdir, bir derece-i fehimdir, su gibi akar bir selâset gösteriyor.

   Hem o Kur’an, mütebaid, müteaddit muhatabîn esnâfına müteveccihen mütekellim olduğu halde; öyle bir suhulet-i beyanı, bir cezalet-i nizamı, bir vuzuh-u ifhamı var ki, güya muhatabı bir sınıftır. Hatta, her bir sınıf zanneder ki, bil’asale muhatap yalnız kendisidir. Hem, Kur’an, mütefavit, mütederric irşadî bazı gayelere isal ve hidayet etmek için nazil olduğu halde; öyle bir kemal-i istikamet, öyle bir dikkat-i muvazenet, öyle bir hüsn-ü intizam vardır ki güya maksat birdir.