Hakîm-i Mutlak, kıyameti, “Mugayyebat-ı Hamseden olarak ilminde saklıyor. İşte bu ibham sırrındandır ki, her asır, hatta asr-ı hakikatbîn olan asr-ı saadet dahi daima kıyametten korkmuşlar. Hatta bazıları, “Şeraiti hemen hemen çıkmış.” demişler.

  İşte bu hakikati bilmeyen insafsız insanlar derler ki: “Ahiretin tafsilâtını ders alan müteyakkız kalbli, keskin nazarlı olan sahabelerin fikirleri niçin bin sene hakikatten uzak olarak fikirleri düşmüş gibi, istikbal-i dünyevide bin dört yüz sene sonra gelecek bir hakikati, asırlarında karib zannetmişler?”

   Elcevap: Çünkü sahabeler, feyz-i sohbet-i nübüvvetten herkesten ziyade dâr-ı ahireti düşünerek, dünyanın fenâsını bilerek, kıyametin ibham vaktindeki hikmet-i ilâhiyeyi anlayarak ecel-i şahsî gibi, dünyanın eceline karşı dahi daima muntazır bir vaziyet alarak ahiretlerine ciddi çalışmışlar. Resul-i Ekrem aleyhissalâtü vesselâm, “Kıyameti bekleyiniz, intizar ediniz.” tekrar etmesi, şu hikmetten ileri gelmiş bir irşad-ı nebevîdir. Yoksa, vuku-u muayyene dair bir vahyin hükmüyle değildir ki, hakikatten uzak olsun. İllet ayrıdır, hikmet ayrıdır. İşte Peygamber aleyhissalâtü vesselâmın bu nevi sözleri, hikmet-i ibhamdan ileri geliyor. Hem şu sırdandır ki Mehdi, Süfyan gibi, ahirzamanda gelecek eşhasları çok zaman evvel, hatta tabiîn zamanında onları beklemişler, yetişmek emelinde bulunmuşlar. Hatta bazı ehl-i velâyet, “Onlar geçmiş.” demişler. İşte bu da, kıyamet gibi, hikmet-i ilâhiye iktiza eder ki, vakitleri taayyün etmesin. Çünkü, her zaman, her asır kuvve-i maneviyenin takviyesine medar olacak ve yeisten kurtaracak “Mehdi” manasına muhtaçtır. Bu manada her asrın bir hissesi bulunmak lâzımdır. Hem gaflet içinde fenalara uymamak ve lâkaydlıkta nefsin dizginini bırakmamak için, nifakın başına geçecek müthiş şahıslardan her asır çekinmeli ve korkmalı. Eğer tayin edilseydi, maslâhat-ı irşad-ı umumî zayi olurdu.