İşte şu üç tabakanın terakkiyatındaki sırrı ve geniş hikmeti, zühre, katre, reşha ünvanları altında, bir temsil ile bir derece göstereceğiz.

   Meselâ, güneşin kendi Hâlikının izniyle ve emriyle üç çeşit tecellisi ve in’ikası ve ifazası var. Birisi çiçeklere, birisi kamere ve seyyarelere, birisi şişe ve su gibi parlaklara verdiği ayrı ayrı in’ikaslarıdır.

   Birincisi: Üç tarzdadır. Biri, küllî ve umumî bir tecelli ve in’ikasıdır ki, bütün çiçeklere birden ifazasıdır. Biri de, has bir tecellidir ki, her bir nev’e göre bir hususî in’ikası vardır. Biri de, cüz’î bir tecellidir ki, her bir çiçeğin şahsiyetine göre bir ifazasıdır. Şu temsilimiz, o kavle göredir ki, çiçeklerin süslü renkleri güneşin ziyasındaki yedi rengin istihale-i in’ikasiyesinden neş’et ediyor; ve bu kavle göre, çiçekler dahi güneşin bir çeşit ayineleridir.

   İkincisi: Güneşin kamere ve seyyarelere, Fâtır-ı Hakîmin izniyle verdiği nur ve feyizdir. Şu küllî ve geniş feyiz ve nurdan sonra kamer, o ziyanın gölgesi hükmünde olan nuru, güneşten küllî bir surette istifade eder. Sonra hususî bir tarzda denizlere ve havaya ve parlak toprağa ve bir suret-i cüz’iyede denizin kabarcıklarına ve toprağın şeffaflarına ve havanın zerrelerine ifade ve ifazasıdır.

   Üçüncüsü: Güneşin, emr-i ilâhî ile cevv-i havayı ve denizlerin yüzlerini birer ayine ederek, safî ve küllî ve gölgesiz bir in’ikası var. Sonra o güneş, denizin kabarcıklarına ve suyun katrelerine ve havanın reşhalarına ve kar’ın şişeciklerine, her birine birer cüz’î aksi, birer küçük timsalini veriyor.

   İşte, güneşin, her bir çiçeğe ve kamere mukabil her bir katreye, her bir reşhaya, mezkûr üç cihette, ikişer tarikle teveccüh ve ifazası var.

   Birinci tarik: Bil-âsale, doğrudan doğruya, berzahsız, hicabsızdır. Şu yol, nübüvvetin tarikını temsil eder.

   İkinci yol: Berzahlar tavassut eder. Ayine ve mazharların kabiliyetleri şemsin cilvelerine birer renk takıyor. Şu yol ise, velâyet mesleğini temsil eder.