idare edecek bir iradeye malik bir Zat-ı Zülcelâlin, bir Kadîr-i Zülkemalin ve bir Hakîm-i Zülcemalin sikke-i mahsusası olduğunu zerre miktar şuuru bulunan derk etmesi lâzım gelir. Kur’an-ı Hakîm ferman ediyor ki:

فَانْظُرْ اِلٰٓى اٰثَارِ رَحْمَتِ اللّٰهِ كَيْفَ يُحْيِى الْاَرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا اِنَّ ذٰلِكَ لَمُحْيِى  الْمَوْتٰى وَهُوَ عَلٰى كُلِّ شَىْءٍ قَدٖيرٌ

   Evet, zeminin diriltilmesinde, üç yüz bin haşrin numunelerini, birkaç gün zarfında yapan, gösteren Kudret-i Fâtıra’ya, elbette insanın haşri, ona göre kolay gelir. Meselâ, Gelincik Dağını ve Süphan Dağını bir işaretle kaldıran bir zat-ı muciznümaya, “Şu dereden yolumuzu kapayan şu koca taşı kaldırabilir misin?” denilir mi? Öyle de, gök ve dağ ve yeri altı günde icad eden ve onları vakit bevakit doldurup boşaltan bir Kadîr-i Hakîme, bir Kerîm-i Rahîme, “Ebed tarafından ihzar edilip serilmiş, kendi ziyafetine gidecek yolumuzu seddeden şu toprak tabakasını üstümüzden kaldırabilir misin? Yeri düzeltip bizi ondan geçirebilir misin?” istib’ad suretinde söylenir mi?

   Şu zeminin yüzünde yaz zamanında bir sikke-i tevhidi gördün. Şimdi bak gayet basîrane ve hakîmane, zeminin yüzündeki, şu tasarrufat-ı azime-i bahariye üstünde bir hatem-i vahidiyet gayet aşikâre görünüyor. Çünkü şu icraat, bir vüs’at-i mutlaka içinde ve o vüs’atle beraber bir sürat-i mutlaka ile ve o sürat ile beraber bir sehavet-i mutlaka içinde görünen intizam-ı mutlak ve kemal-i hüsn-ü sanat ve mükemmeliyet-i hilkat öyle bir hatemdir ki gayr-i mütenahi bir ilim ve nihayetsiz bir kudret sahibi ona sahip olabilir.

   Evet, görüyoruz ki, bütün yeryüzünde bir vüs’at-i mutlaka içinde bir icad, bir tasarruf, bir faaliyet var. Hem, o vüs’at içinde bir sürat-i mutlaka ile işleniyor.