Arayınız, çıkarınız, giyiniz.” İşte, beşerin mühim terakkiyatından ve keşfiyatındandır ki, bir maddeyi bulmuş. Ateş yakmayacak ve ateşe dayanır bir gömlek giymiş. Şu ayet ise, ona mukabil bak ne kadar ulvi, lâtif ve güzel ve ebede kadar yırtılmayacak “Hanîfen müslimen” tezgâhında dokunacak bir hulleyi gösteriyor.

   Hem meselâ,  وَعَلَّمَ اٰدَمَ الْاَسْمَٓاءَ كُلَّهَا  “Hazret-i Âdem aleyhisselâmın dava-yı hilâfet-i kübrada mucize-i kübrası, talim-i esmadır.” diyor. İşte, sair enbiyanın mucizeleri birer hususi harika-i beşeriyeye remzettiği gibi, bütün enbiyanın pederi ve divan-ı nübüvvetin fatihası olan Hazret-i Âdem aleyhisselâmın mucizesi umum kemalât ve terakkiyat-ı beşeriyenin nihayetlerine ve en ileri hedeflerine sarahate yakın işaret ediyor. Cenab-ı Hak (celle celâlühü), manen şu ayetin lisan-ı işaretiyle diyor ki: “Ey benî-Âdem! Sizin pederinize, melâikelere karşı hilâfet davasında rüçhaniyetine hüccet olarak bütün esmayı talim ettiğimden, siz dahi madem onun evlâdı ve varis-i istidadısınız; bütün esmayı taallüm edip, mertebe-i emanet-i kübrada bütün mahlukata karşı rüçhaniyetinize liyakatınızı göstermek gerektir. Zira kâinat içinde, bütün mahlukat üstünde en yüksek makamata gitmek ve zemin gibi büyük mahlukatlar size musahhar olmak gibi mertebe-i âliyeye size yol açıktır. Haydi, ileri atılınız ve birer ismime yapışınız, çıkınız. Fakat sizin pederiniz bir defa şeytana aldandı, Cennet gibi bir makamdan rû-yi zemine muvakkaten sukut etti. Sakın siz de terakkiyatınızda şeytana uyup, hikmet-i ilâhiyenin semavatından tabiat dalâletine sukuta vasıta yapmayınız. Vakit bevakit başınızı kaldırıp, esma-i hüsnama dikkat ederek, o semavata urûc etmek için fünûnunuzu ve terakkiyatınızı merdiven yapınız. Tâ fünûn ve kemalâtınızın menbaları ve hakikatleri olan esma-i rabbaniyeme çıkasınız ve o esmanın dürbünüyle, kalbinizle Rabbinize bakasınız.