Onun gibi hayy sayılıyor. Meselâ: Şems dünyaya girdi. Her bir ayinede aksini gösterdi. O akislerin her birinde, Güneşin hassaları hükmünde olan ziya ve ziyadaki elvan-ı seb’a bulunuyor. Eğer, faraza, güneş zîşuur olsa idi, (harareti, ayn-ı kudreti; ziyası, ayn-ı ilmi; elvan-ı seb’ası, sıfat-ı seb’ası olsa idi) o vakit o tek ve yekta bir güneş, bir anda her bir ayinede bulunur, her birini kendine bir arş ve bir çeşit telefon yapabilirdi. Birbirine mâni olmazdı. Her birimizle ayinemiz vasıtasıyla görüşebilirdi. Biz ondan uzak iken, o bize bizden daha yakın olurdu.

   Üçüncüsü: Nuranî ruhların aksidir. Şu akis, hem hayydır, hem ayndır. Fakat ayinelerin kabiliyeti nisbetinde tezahür ettiğinden, o ruhun mahiyet-i nefsü’l-emriyesini tamamen tutmuyor. Meselâ: Hazret-i Cebrail aleyhisselâm, Dıhye suretinde huzur-u nebevide bulunduğu bir anda huzur-u ilâhide haşmetli kanatlarıyla arş-ı âzamın önünde secdeye gider. Hem o anda hesapsız yerlerde bulunur, evamir-i ilâhiyeyi tebliğ ederdi. Bir iş, bir işe mâni olmazdı. İşte şu sırdandır ki mahiyeti nur ve hüviyeti nuraniye olan Hazret-i Peygamber aleyhissalâtü vesselâm, dünyada bütün ümmetinin salavatlarını birden işitir ve kıyamette bütün asfiya ile bir anda görüşür. Birbirisine mâni olmaz. Hatta evliyadan, ziyade nuraniyet kesbeden ve abdal denilen bir kısmı, bir anda birçok yerlerde müşahede ediliyormuş. Aynı zat, ayrı ayrı çok işleri görüyormuş. Evet, nasıl cismaniyata cam ve su gibi şeyler ayine olur. Öyle de, ruhaniyata dahi hava ve esîr ve âlem-i misalin bazı mevcudatı ayine hükmünde ve berk ve hayal süratinde bir vasıta-i seyr ve seyahat suretine geçerler ve o ruhaniler, hayal süratiyle o merâyâ-yı nazifede, o menazil-i lâtifede gezerler. Bir anda binler yerlere girerler. Madem güneş gibi âciz ve musahhar mahluklar ve ruhanî gibi madde ile mukayyed nim-nuranî masnular, nuraniyet sırrı ile bir yerde iken, pekçok yerlerde bulunabilirler. Mukayyed bir cüz’î iken, mutlak bir küllî hükmünü alırlar. Bir anda cüz’î bir ihtiyar ile pek çok işleri yapabilirler.