zahirî û bi avakirina xaniyê xwe; xwedîtî û sen‘et û îrade û qudret û ilmê hosteyê vê gerdûnê bi qasî mezinayiya gerdûnê fêm dike û neynikdariyê dike.    

   Neynikdariya ku di aliyê sêyemîn de ye du sûretên wê hene:

   Yek ji wan: Nexşên cuda cuda yên esmayê îlahî di xwe de nîşan bide. Heçko mirov, bi cami‘iyeta xwe fihristeke biçûk a gerdûnê ye û di şûna mînakeke wê ya biçûk de ye û nexşên hemû esmayê nîşan dide.    

   Sûretê duyemîn: Ji şuûnatê îlahî re neynikdariyê dike. Yanî wek çawa bi jiyana xwe jiyana zatê Heyyê Qeyyûm nîşan dide, bi wasîteya hestên wek guh û çavî (sehkirin û dîtin) yên di jiyana wî de înkîşaf dikin, ji sîfetên Zatê Heyyê Qeyyûm ên wek guh û çavî (sehkirin û dîtin) re neynikdariyê dike, dide zanîn.    

   Hem mirov, bi wasîteya gelek hest û mane û hîsên zor girîng (heyatî) û hûr ên di jiyana wî de ne û înkîşaf nekirine û di awayê hest û hesasiyetê de têne coş û xiroşê û pirr zêde ne, neynikdariya şuûnatê qudsî yên Zatê Heyyê Qeyyûm dikin. Wek mînak, di nav wê hesasiyetê de; bi maneyên wek hezkirin, îftîxarî, memnûnbûn, kêfxweşbûn û miferehbûn, bi şertê ku munasib û layiqî qudsiyet û xinaya mutleq a Zatê Eqdes be, ji şuûnatên wî yên ji wî çeşîdî re neynikdariyê dike.

   Hem wek çawa mirov bi jiyana camî‘eya xwe mîqyaseke marîfetê ya sifat û şuûnatê Zatê Zulcelal e û fîhrîsteke cilweya esmayê wî ye û neynikeke hişmend e û wekî wê… ji gelek aliyan ve ji zatê Heyyê Qeyyûm re neynikdariyê dike. Wisa jî, ji heqîqetên vê gerdûnê re wahidekî qiyasî ye, fîhrîstek e, mîqyasek e, pîvanek e. Wek minak: Di gerdûnê de delîleke qet‘î a heyîna lewhul-mehfûzê û nimûneyeka wê ew quweta hafizeyê ya ku di mirovî de ye û delîleke qet‘î a heyîna alema mîsalê û nimûneya wê, quweta xiyalî ye. ^(Haşiye) Û delîleke heyîna rûhaniyên di gerdûnê de û nimûneyeka wê ew quwet û letîfeyên ku di mirovî de ne. Û wekî wê, mirov dikare bi pîvaneke biçûk heqîqetên îmanê yên di gerdûnê de ne di dereceya şuhûdê de nîşan bide.    

   Eve, wek wan wezîfeyên behsa wan hatî kirin, gelek wezîfeyên