Va ye, zatekî Eqdes ê bêmanend û Wacîbul-Wucûd û ji madeyê mucered û ji mekanî munezeh û parçebûn û dabeşbûna wî ji her aliyive muhal û texeyur û tebedul nemumkin û hewceyî û ecza wî derveyî îmkanê.. Belê, hin ehlê delaletê yên ku beşeke cilweyên wî Zatê Eqdesî yên ku di sefheyên gerdûnê de ne û di tebeqeyên mewcûdatê de tecelî dikin ‘eynî Zatê Eqdes bixwe’ tewehum dikin û hukmên ulûhiyetê didin hin mexlûqatî; belê ew kesana hin eserên wî Zatê Zulcelalî dispêrin siruştê. Halehal di gelek cihên Rîsaleê Nûrê de bi burhanên qet‘î hatiye îsbatkirin ku; tebîet, sen‘eteke îlahî ye, nabe sen‘etkar; kîtabeke rebbanî ye, nabe nivîskar; nexweşek e, nabe nexişkar; defterek e, nabe defterdar; qanûnek e, nabe qudret; misterek e, nabe mesder; qabilek e, dibe munfe’il nabe fail; nîzamek e, nabe nazim; şerîetek e fitrî ye, nabe ku bibe şari‘. Em wisa ferz bikin ku mexlûqekî candar ê herî biçûk bo siruştê were spartin û jê re wisa were gotin: “Vêya çêbike”; wek çawa di gelek cihên Rîsaleê Nûrê de bi burhanên qet‘î hatiye îsbatkirin, divê bi qasî hejmara organ û cîhazên wî candarê biçûk qalib, belkî makîne hebin; da ku siruşt karibe wî karî bibîne.   

   Hem beşeke ehlê delaletê, ku ji wan ra madeperest tê gotin, ji ber ku di nav guherîna muntezem a zerreyan de cilweyeke xelaqiyeta îlahî û qudreta rebbanî hîs dikin û nizanin ka ew cilwe ji kuderê tê û fêm nakin ku hêza umûmî ya ji cilweya qudreta Semedanî tê ji kuderê tê îdarekirin, made û quwetê ezelî tewehum dikin, asarê îlahî îsnadî zerre û tevgerên wan bikin. Fesubhanellah! Di mirovan de ev cehaleta evqas bêhed çawa çêdibe ku kiryar û eserên ku di awayeke wisa û di rewşeke wisa de çêbike ku digel ku ji mekanî munezeh e jî lê li her derî ye û di îcada her tiştî de ye, her tiştî bibîne, wê îdare dike.. Ku wan kiryar û eseran bide zerreyan û tevgerên wê yên bêruh, kor, nebîrewer, bêîrade, bêmîzan û di nav bagerên tesadufê de li hev dikevin, fikreke çiqas cahilane ye û xurafekarane ye ku yê bi qasî zerreyekê aqilê wî hebe pêwist e bizane.   

   Erê, van sufliyên hanê ji ber ku dest ji yektiya wehdeta mutleq berdane ketine kesreteke mutleq a bêhed û bêpayan. Yanî ji ber ku îlahekî bi tenê qebûl nakin mejbûr dimînin ku îlahên bêdawî qebûl bikin. Yanî, ji ber ku nikarin ezeliyet û xaliqiyeta ku taybetmendî û lazimê zatî yên zatekî Eqdes bi tenê ne di hişên xwe yên xerabûyî de bi cî bikin, ji hêla meslekên xwe ve mejbûr dimînin ku ezeliyeta zerreyên bêruh, belkî ulûhiyeta wan qebûl bikin. Va ye tu were li dereceya bêdawî ya echeliyetê binêre!