alemekê û ji hêla rubûbiyetê ve gerdûnê dixe şûna kull û kulliyekê, ku parçebûn û beşdarî û dabeşbûnê qebûl neke.

   Hem di nav wan burhanên ku di mahiyetên gerdûnê de şahidiya wucûba wicûd û wehdet û ehediyeta zatê Heyyê Qeyyûm dikin de ya herî geş, herî qet‘î û herî mukemel e û di mesnûatê îlahî de nexşekî sen‘etê rebbanî ya herî veşarî, herî zahirî, herî hêja, herî erzan, herî nezîh, herî geş û herî manedar e.   

   Hem cilweyeke rehmeta rehmanî ya nazenîn û nazdar û nazik e ku mewcûdata din ji xwe re dike xizmetkar. Hem neynikeka gelek cami‘ a şuûnatê îlahî ye.    

   Hem xulqiyeteke rebbanî ya ecêb e ku cilweyên gelek esmayê husna yên wek Rehman, Rezzaq, Rehîm, Kerîm û Hekîm di nav xwe de kom dike û gelek heqîqetên wek riziq, hîkmet, înayet û rehmetê dike tabi‘ê xwe û menşe û kaniya hemû hestên wek dîtin û sehkirin û hîskirinê ye.   

   Hem jiyan di dezgeha mezintirîn a vê gerdûnê de makîneyeke îstîhaleyê ya wisa ye ku tim û tim li her alî tesfiyeyê dike, paqij dike, tereqiyê dide, nûrdar dike. Û ji qafîleyên zerreyan re, heçko hêlîna heyatê ye, ji bo ku wezîfeyê bike, nurdar bibe û talîmatê bike mêvangehek e, dibistanek e, leşkergehek e. Wekî ku zatê Heyy û Mûhyî bi wasîteya vê makîneya jiyanê, alema dinyayê ya tarî û fanî û suflî letîf dike, ronayî dike, bi awayekî beqayê dide, ji boyî çûna alemeke baqî amade dike.   

   Hem du aliyên jiyanê, yanî aliyên wê yê mulk û melekûtê rewneq e, bêqirêj e, bêkêmasî ye, ulwî ye. Ji ber wê, ji bo ku bi awayekî eşkere nîşan bide ku ew bêperde, bêwasîte, rasterast ji destê qudreta rebbanî derketiye, mexlûqekî mustesna ye ku wek tiştên dî esbabê zahirî ji teserufatê qudretê re nekiriye perde.   

   Hem heqîqeta jiyanê, li şeş ruknên îmanê dinêre û ji aliyê manewî ve û remzen îsbat dike. Yanî heqîqeteke nûranî ya wisa ye ku bi awayekî gelek xurt li wucûba wicûda Wacîbul-Wucûd û jiyana wî ya sermedî, hem li axretê û jiyana wê ya baqî, hem li heyîna firîşteyan, hem li ruknên din ên îmanê dinêre û pêwist dike. 

   Hem jiyan, wek çawa xulaseyeke zelal a ku ji gerdûnê dawerivî ye, her weha razeka mezintirîn a ku, şukr û îbadet û hemd û muhebetê yên ku meqsedên îlahî yên herî girîng in û encameke herî girîng a xulqiyeta alemê ne, encam dide.

   Va ye bîst û neh taybetmendiyên jiyanê yên navê wan derbas bûyî