girêdana wan a bi qanûnên ilmî û sewqa qudretê, wek neferên îtaetkar ên artêşekê, bi awayekî birêkûpêk wê bi qanûnên ilmî û sewqa qudretê werin û wê têkevin nava qalibê ilmî û mîqdara qederê ya ku wicûda wê tiştê dorpêç kiriye û wê bi awayekî hêsan wicûda wê teşkîl bikin. Belkî wek eqsa di neynikê de ku bi wasîteya wêneyê li ser kaxezê wicûdeke xaricî li xwe bike, yan jî ew nameya ku bi nivîseke ‘neyê xwendin’ hatibe nivîsîn û bi pêveanîna madeya nîşanker xuya bike, qudret mahiyeta eşyayî û dîmenên mewcûdatê yên ku di neynika ilmê ezelî ya Ferdê Wahid de ne, gelek hêsanî wicûdeke xaricî li wan dike û ji alema maneyê derdixe alema zuhûrê, radixe ber çavan.
Eger neyê dayîn bo Wahidê Ehed, bedena mêşekê divê ji derdora rûyê erdê û ji enasiran bi pîvaneke gelek hesas were komkirin, wekî ku rûyê erdû û unsûr werin hilkewaştin û zerreyên taybet ên wê wicûda mexsûs werin anîn û ji bo ku di wê wicûda bihuner de werin bicîkirin divê qalibeke madî, belkî divê bi qasî hejmara organên wê qalib pêwistin û divê hest û letîfeyên manewî û deqîq û hûr ên wek ruhî jî bi pîvanên mexsûs ji alemên manewî werin anîn. Va ye bi vî awayî îcada mêşekê bi qasî gerdûnê zehmet e; dê bibe muşkila di nav sed qatî muşkil de, belkî dê muhala di nav muhalê de be. Çunkî ehlê dîn û ehlê fenê îtifaq kirine ku ji Xaliqê Ferd pê ve tu tişt nikare ji tuneyê, ji edemê îcad bike. Nexwe, eger were hewalekirin bo esbabî û bo siruştê, divê ji her tiştî re bi awayê ku ‘ji ekserê tiştan were komkirin’, wicûd dikare were dayîn.
Xala Sêyemîn: Du-sê temsîlên ku îşaretî vê dikin ên ku di rîsaleyan de hatine ravekirin hene ku, eger hemû tişt werin dayîn bo zatekî Ferdê Wahid, wê wek tiştekî tenê hêsan be, eger bo esbabî û bo siruştê werin dayîn, wicûda tiştekî tenê wê bi qasî hemû tiştan zehmet be ku emê wan du sê temsîlên bi kurtasî beyan bikin:
Wek mînak: Eger weziyet û îdareya hezar leşkerî were dayin bu fermandarekî, û leşkerek jî were xistin di bin fermana deh fermandaran, îdareya wî leşkerê tenê wê deh qatî ji îdareya tabûrekê zehmettir be. Çunkî yên fermanê didin wî ji hev re dibin asteng. Bi kêşmekêşê wê ew leşker rehetiyê bi çavê xwe nebîne. Hem eger ew weziyet û encama ku ji tabûrekê tê xwestin bê hewalekirin bo fermandarekî tenê, wê bê zehmetî û bi hêsanî wê encamê bi dest bixe û dikare wê weziyetê bide. Eger wergirtina wê weziyetê û bidestxistina wê encamê were dayin bo tabûreke bêserî, bêamir û bê çawîş, ji bo ku wê weziyet û wê encama ku jê tê xwestin bi dest bixe, dê bi gelek nîqaşên di nav tevlîheviyê de û bi zehmetî ancax sûreteke wê ya kêm dikare were bidestxistin.
