heyatê ye vêxist, wek çawa di dev de dibe sebeba teşekula herfan, (her wiha) bi fermana

كُنْ فَيَكُونُ

ê gelek wezîfeyên birêkûpêk îcra dike.    

   Va ye ji ber vê taybetmendiya hewayê ye ku herfên ku mewcûdatên hewayê ne, her ku qudsiyetê kesb dike, yanî rewşa axîzetiyê werdigre, yanî ji ber ku herfên Qur’anê ne rewşa axîzetiyê werdigrin, dikevin şûna bişkojan û herfên di serê sûretan de, ji ber ku hîn bêtir di hukmê girêkên (uqde) navendî yên serê wan munasebetên veşarî de ne û girê û bişkojên wê yên hesas in, wicûda wan a hewayî ji ber ku xwediyê vê taybetmendiyê ye, wicûda wan a zêhnî jî, heta wicûda wan a neqşî jî ji vê heysiyetê xaseya wan heye. Nexwe, her ku ew herf tên xwendin û tên nivîsandin wek dermanê madî şîfa û meqsedên din hasil dibin.

Seîdê Nûrsî

***

بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ

قُل لَّوْ كَانَ الْبَحْرُ مِدَادًا لِكَلِمَاتِ رَبِّي لَنَفِدَ الْبَحْرُ قَبْلَ أَن تَنْفَدَ كَلِمَاتُ رَبِّي وَلَوْ جِئْنَا بِمِثْلِهِ مَدَدًا

   Ev ayeta mezin deryayekî gelek mezin û gelek bilind û gelek fireh e. Ji bo ku yek cewherên wê beyan bike pêwist e cildeka kitêbê ya mezin binivîse. Emê wan cewherên wê yên giranbuha bihêlin bo demeke din, niha tenê çend roj berê ji aliyê bibîranîna heqîqetan ve di tesbîhata nimêjê ya ku bo min demeke min a girînge de, şuaya nukteyekê ya ku ketî ber nezera fikra min xuya bû. Wê demê me nikaribû tomar bikira; her ku diçû dûr diket. Berî ku bi temamî wenda bibe, da ku em nêçîra cilweyeke wê nukteyê bikin, emê li derdora wê bi awayekî daîrewarî çend peyvekê bêjin.   

   Peyva Yekê: Kelamê Ezelî ji cihet ku sîfetên îlahî yên wek ilim û qudretê ye, bêpayan e. Ew tişta ku bêpayan be derya bibin hibir bêguman nikarin xilas kin.   

   Peyva Duduyan: Esera herî zahir û herî xurt a ku heyina zatekî