û model û fihriste û bernameya her tiştî diyar bûye û hemû zerre di daîreya ilm û qudreta wî de tevdigerin, her tiştî wek tu niftikekê vêxî bi hêsantiyeke bêdawî îcad dike. Û qet tu tişt bi qasî zerreyê tevgera xwe şaş nake. Wek çawa gerstêrk artêşeke wî ya îtaetkar e, zerre jî di şûna artêşeke wî ya birêkûpêk de ye. Madem bi palpiştiya qudreta ezelî tevdigerin û bi distûrên wî ilmê ezelî dixebitin, va ye ew eserana li gorî wê qudretê têne wicûdê. Yan na ku mirov li şexsiyeta wan a biçûk û bêehemiyet binêre ew eserana biçûk nabin. Mêşek bi hêza palpiştiya wê qudretê Nemrûdekî geber dike. Mûrî qesra Firewn xera dike. Toveke çamê ya biqasî zerreyê barê dareke çama qerase ya wek çiyayekê li ser milê xwe hildigre. Wek çawa me di gelek Rîsaleyan de ev heqîqeta hanê îsbat kiriye, leşkerek bi wê girêdana padîşahî ya bi wesîqeya leşkeriyê digihîje hêzeke qasî sed qat hêza xwe û her weha dikare şahekî dîl bigre. Eynen wisa jî, her tişt bi întîsaba wê qudreta ezelî dikare bigihîje mu‘cîzata sen‘eteke wisa ku li ser sedhezar esbabê tebîî re.    

   Welhasil, ku wicûda her tiştî hem gelek zêde bisen‘et hem jî hêsanî çêdibe, eva hanê nîşan dide ku ew tiştana esera Qedîrekî Ezelî yê xwediyê ilmekî mûhît e. Yan na, di nav sedhezar muhalan de, ne ku bête wicûdê, belkî wê ji daîreya îmkanê derbikeve, têkeve daîreya îmtîna‘ê û wê ji sûretê mumkinê derbikeve, têkeve mahiyeta mumteni‘ê û wê tiştek neyê wicûdê, belkî dê hatina wê ya wicûdê muhal be jî.    

   Eve bi burhaneke gelek xurt û gelek kûr û gelek zahir nefsa min a ku şagirdekî demkî yê şeytanî ye û wekîlê ehlê delaletê û ehlê felsefê ye xwe kerr kir û lîllahilhemd tam hate îmanê. Û wisa got:    

   Erê, Afirînerekî û Rebekî wisa bo min pêwist e ku xatiratên herî biçûk ên qelbê min û veşarîtirîn lavayên min zanibe; û divê xwediyê qudreteke wisa be ku, wek çawa hewceyiyên herî veşarî ên rûhê min bi cî bîne, ji bo ku seadeta ebedî bide min dinyaya mezin veguherîne axretê û vê dinyayê rake û axretê deyne cihê wê; hem wek çawa mêş afirandiye, asîmanan jî îcad bike; hem wek çawa roj wek çavekî bi rûyê asîmanan ve kiriye, zerreyekê jî di bîbokên min de bi cî bike. Yan na, yê nikaribe mêşê biafirîne, nikare mudaxeleya xatiratê qelbê min bike, nikare lavayên giyanê min seh bike. Yê nikaribe asîmanan biafiirîne, nikare seadeta ebedî bide min. Nexwe, Rebê min ew e ku hem xatiratên qelbî min îslah dike, hem valahiya hewayê di saetekê de tijî ewr dike û vala dike, hem dinyayê vediguherîne axretê, bihiştê çêdike, deriyê wê vedike û dibêje “De têkevê!”