Şerq ra heta xerbî ehlê Îslamî ard heyecan û seba ke xezîneyê Quranî ra bido îstîfade kerdene, çimê înan dayî akerdene. Nika ma yenê meselaya ‘eslî.

Karê xeybî yê ke Resulê Ekrem ‘eleyhîselatu wesselamî xebere dayî,  înan ra ê karî ke raşt vejiyayî hezarî yê, gelek zaf î. Ma do, tena îşaretî yew çend nimûneyanê înan ê cuz’iyan bikerî. 

Ha yo sere de Buxarî û Muslîm, wayirê Kutubê Sitte yê hedîsî ke hawayêk bi sihhetê xo nam û veng dayê, xeberê ke ma do bidî, zafin ser o muttefîq î û zafê înan hetê manewî ra mutewatir î û qismêk zî tira seba ke ehlê tehqîqî sihhetî înan ser o îttîfaq kerdo, eşkiyeno bêro vatiş ke sey mutewatirî qet’i yê.

Ha yo, bi neqla sehîh a qet’î, xebere daya sehabiyanê xo ke: “Şima do xalibê heme dişmenanê xo bibî; Hem fethê Mekkeyî, hem fethê Hayberî, hem fethê Şamî, hem fethê Îraqî, hem fethê Îranî, hem fethê Beytul Meqdîsî de şima do muweffeq bibî.¹ Hem şima do xezîneyê padîşahanê Îran û Rûm ke dewletê tewr pîl yê nê zemanî yê, miyanê xo de pare bikî.”² Hem nêvato ke: “Texmînê mi wina yo.” Yan zî “ez zen keno.” Belkî seke vîneno, bi hawayêk qet’i xebere daya û qeydeyo ke xebere daya vejiyaya. Hal no yo ke, wexto ke xebere daya mecbûrê hîcretî/koçkerdişî biyo, sehabeyê ey tayn û dormareyê Medîneyî û heme dinya neyarê ey biy.