Ez texmîn dikim sebebeke ku êdî di vî zemanî de şîretên şîretkaran tesîrê nakin ev e: Ji mirovên bêexlaq re dibêjin: “Hesûdiyê neke, ne çavbirçî be, dijmintiyê neke, înadê neke, ji dinyayê hez neke!” Yanî, mîna ku ji wan re dibêjin, “Fitreta xwe biguherîne.” Tiştên ku zahiren zêdeyî qeweta wan bin teklîfî wan dikin. Eger ji wan re bibêjin, “Berê van bidin xêrê, rêya wan biguherînin” hingê wê hem nesîhet tesîrê bike, hem jî wê di çarçeveya îradeya wan de hissa berpirsyariyê çêbibe.
(Mektubat: 49)
***
Jixwe pîşeyê Rîsaleyên Nûr tevgera pak û nazik, gotina xweş û sivik e.
(Lem’alar: 216)
***
Dem Dema Cemaetbûnê ye
Êdî em ne di dema berê de ne. Berê serdestî di destê şexsekî de bû. Muftiyê wî kesî jî weke wî yekî tenê bû, fikrên wî rast dikirin û rê nîşanî wî dida. Lê niha dem dema cemaetbûnê ye. Hakim şexsekî manewî yê wisa ye ku ji rûhê cemaetê derketiye, serhişk e û ne pispor e. Muftiyê hakimekî weha jî divê ji cinsê wî be. Divê ew muftî şexsekî manewî be û ji şûrayeke bilind ya ilmî çêbûbe, da ku gotina xwe pê bide guhdarîkirin û di mijarên dînî de berê wî bide rêya rast; sîrata musteqîm. Yan na eger ew muftî kesek be, wê li hember şexsê manewî yê cemaetê bibe weke kermêşekê. Ji ber ku ev mijara girîng bêelaqe dimîne, uqdeya heyatî ya dînê Îslamê jî dixe xeterê.
(İçtimaî Dersler, Sunûhat: 259)
***
Dem dema cemaetbûnê ye. Şexsê manewiyê ku rûhê cemaetê ye zexmtir e û di tetbîqkirina hukmên şerîetê de jî hêzdartir e. Xelîfeyê şexsî, tenê dema ku xwe biparêze wî şexsê manewî dikare xebatên xwe bi cih bîne. Ew şexsê manewiyê ku rûhê cemaetê ye eger rast be çêtir e, bi adantir û kamiltir e. Eger xirab be, hingê rewş jî xirabtir e.
