Ya Duyemîn: Ji ber ku dibe ku teşwîqkirin û tirsandina bi tiştekî, qîmetê tiştekî hê girîngtir dişkîne, pîvana şerîetê esas nagirin û naparêzin.

   Ya Sêyemîn: Gotinên ku pêdiviyên belaxetê ne û divê li gorî rewşa mirovan bin; ango gotinên ku li gorî zeman bibin bersiva tesbîtkirina nexweşînê nabêjin.

   Hasilê kelam: Divê waizên me yên mezin hem alimên lêkolîner bin da ku bikaribin tiştan îsbat bikin û mirovan îqna bikin, hem jî divê hekîmên pir hessas bin da ku ahenga şerîetê xira nekin. Hem jî divê teblîxvanekî îqnaker be ku li gorî hal û li gorî pêdiviyên zeman gotinan bibêje û bi mîzana şerîetê bipîve. Jixwe divê ew bi vî rengî bin.

(İçtimaî Dersler: 21-22)

***

   Mesela eger derman li xweşa mirov here û mirov zêde bi kar bîne, ew derman dibe nexweşî. Eynî bi wî rengî tirsandin û teşwîqkirineke zêde jî ku neheqî ne û pêdivî bi wan tune li dijî armanca xwe netîce didin. Mesela mirov paşgotiniyê weke kuştinê, mîzkirina li pê weke zinayê, yan jî dayina dirhemekî weke çûyina Heccê bibine; mirov bi van gotinên bêpîvan, qîmeta Heccê kêm dike û kuştin û zinayê piçûk dibîne. Li gorî vê destûrê divê waiz hem hekîm be, tiştan di cihê wan de bike û dema ku tiştek got divê hesaba gotina xwe bike.

   Belê, waizên ku hesabê gotina xwe nakin bûne sebebê wendabûna gelek rastiyên dînî yên ronîdar. Mesela mu‘cîzeya qelaştina heyvê ku mu‘cîzeyeke pir eşkere û mutewatir e, bi niyeta mezinkirinê tiştekî weha lê zêde kirine, gotine: “Heyv daketiye erdê, ketiye berîka Pêxember û derketiye çûye.” Bi vê lêzêdekirinê ew mu‘cîzeya weke rojê kirine weke Suhaya kwîr û ew delîlên pêxemberiyê ku weke heyva çardeşevî ne, wenda kirine. Bi vî awayî derî ji hêncetên înkarkeran re jî vekirine.