Umer b. Ebdulezîz: (682-770) Xelîfeyê Emewiyan e, bi sernavê Umerê Sanî ango “Umerê Duyem” jî tê zanîn. Bavê wî Ebdulezîz demeke dirêj walîtiya Misrê kiriye. Umer b. Ebdulezîz ji hêla xelîfe Welîdê Yekem ve weke waliyê Hicazê hatiye tayînkirin. Di vê wezîfeya xwe de bi rêvebirineke adil hatiye nas kirin û nav daye.
Umer b. Se‘d: Umer b. Se‘d kurê Se‘d b. Ebî Weqqasê ji eşereyên mubeşşere ye. Di dema sultanê Emewiyan Yezîdê Yekem de, qumandarê leşkerî yê yekîneyên waliyê Iraqê Ubeydullah b. Ziyad bûye. Di şehîdkirina Hz. Huseyn de rêvebiriya artêşa Emewiyan kiriye.
Umerdilan: Qebîleyeke Kurdan ya eşîra Xalidiyan e. Ev qebîle di navbera bajarên Wan, Şirnex û Colemêrgê de, li derdora Beytuşşebab, Qilaban û Çiyayê Cîloyê bi cî bûye. Digel ku di dema Ebbasî o Osmaniyan de gelek caran tûşî êrîşên eşîr û qebîleyên cînar û hêzên derve jî bûye, dîsa jî vê eşîrê heta îro hebûna xwe dewam kiriye.
Umeru’l-Farûq: Binêre: Umer (r.e.).
Usûlu’d-dîn: Binêre: Ilmê Kelam.
Wehdetu’l-Mewcûd: Wehdetu’l-Wucûd ew e ku di kaînatê de ji Ellah pê ve tu tişt tune; lê heçî Wehdetu’l-Mewcûd e her tiştî di madde de dibîne, ulûhiyetê tevlî wê dike û li ser hesabê kaînatê ulûhiyetê înkar dike. Di Wehdetu’l-Wucûdê de li ser navê Ellah Teala kaînat tê înkarkirin, lê di Wehdetu’l-Mewcûdê de li ser navê kaînatê Ellah tê înkarkirin.
Wehdetu’l-Wucûd: Ramana ku dibêje di kaînatê de ji Xwedê pê ve tu tişt tune. Çendîn ku Wehdetu’l-Wucûd dişibihe panteîzmê (wucûdiye) jî, lê ne eynî ye. Di Wehdetu’l-Wucûdê de Îttihad û hulûl tune, yê ku heye yekî tenê ye, ew jî Ellah e. Di panteîzmê de Îttihad heye. Ew dibêjin: “Ellah her tişt e, her tişt Ellah e.” Lê mutesewwifên ehlê Wehdetu’l-Wucûdê dibêjin, “La mewcûde îlla hû” (yanî ji Ellah pê ve tu tişt tune.) Îmamên selefê salih, sofiyên pêşîn, alimên şerîetê û sofiyên muteexxirînan li dijî baweriya Wehdetu’l-Wucûdê ne. Wehdetu’l-Wucûd ne bi mufekkirên Îslamê dest pê kiriye û derketiye holê. Di prensîbên bingehîn yên felsefeya Serdema Pêşîn de jî mirov rastî vê ramanê tê. Mutesewwif û fîlozofên Îslamê yên ku ramana Wehdetu’l-Wucûdê saz kirine, di bin tesîra çanda kevn ya Yûnanistan, Hindistan û Îranê de jî mane.
