Ebû Hesenê Şazelî: (1197-1258) Navê wî yê tam, Ebu’l-Hesen Elî b. Ebdullah e. Tê gotin ku li Şazîlaya Tûnusê hatiye dinyayê, lê ji ber ku bi ez-Zerwalî jî hatiye nisbetkirin, çavkanî dibêjin muhtemel e ku ji Mexribê jî (Fas, Marokko) be. Di xortaniya xwe de giraniya xwe daye ser xwendinê, loma jî nexweşîneke giran di çavên wî de derketiye. Ebû Hesenê Şazelî li pey ramanên Cuneydê Bexdadî çûye. Ji ber ku dixwest vexwendina bi bal Îslamê ve belav bike, li gelek cihan hatiye taqîbkirin, loma jî pirê caran mecbûr bûye ku hicret bike. Gelek ji şêxên bakurê Efrîqayê ramanên wî ecibandine û li pey wî çûne.
Ebû Hureyre (r.e.): (wefat: 678) Navê wî yê eslî Ebdurrehman b. Sexr ed-Dewsî ye. Bi rîwayetkirina gelek hedîsan tê naskirin. Hedîsên ku wî rîwayet kirine, gelek ji wan di Buxarî û Muslim de hene. 93 rîwayet tenê di Buxariyê de û 98 jî tenê di Muslimê de hene.
Ebûbekirê Siddiq (r.e.): (574-634) Ji Xelîfeyên Raşidîn yê ewwilî ye. Pêxember (e.s.w.) leqeba ‘Etîq lê kiriye ku tê maneya mirovê ku ji agir xilas bûyî. Hz. Ebûbekir dostê hêrî nêzîk û rast yê Pêxember e û ji mislimanên pêşîn e. Ebûbekir bi comerdiya xwe navdar e, di hicreta Medînê de hevalê Pêxember bûye û li Medînê wefat kiriye.
Edaleta Îzafî û Nisbî: Ji bo feyde û silametiya civatê guhdarînekirin û diqqetnekirina li mafê ferdan; fedakirina mafê ferdan ji bo civatê. Bedîuzzeman di berhema xwe Mektubatê de, derbarê edaleta îzafî de weha dibêje: “Bêyî ku destûra ferd bête xwestin, mafê wî û jiyana wî ji bo silametiya civatekê nayêne fedakirin. Eger ew ferd bi riza dilê xwe bike, hingê ew tiştekî din e.” (Mektubat r. 65)
Ehkamê fer‘iye: Tabîreke fiqhî ye, beşa amelî ya huqûqê Îslamê îfade dike. Ji temamê hukmên ku dînê Îslamê danîne re “ehkamên şer‘iye” tê gotin. Ev ehkamên şer‘î jî du qusm in: Qismek jê “ehkamê esliye” ye, yê din jî “ehkamê fer‘iye” ye. Ji hukmên îtîqadî û teorîk re “ehkamê esliye” (hukmên bingehîn, yên esil) tê gotin. Ji hukmên amelî-tetbîqî re jî -ji ber ku li gorî “ehkamê esliye” di dereceya duduyan de ne- “ehkamê fer‘iye” (hukmên fer‘î, hukmên ku şax in) tê gotin. Bi gotineke din “usûl” û “furû‘” hene; usûl, teoriya ilmê fiqhê ye, furû‘ jî şaxa bingehîn ya duduyan e, ji tiştên ji bilî teoriyê re tê gotin.
