Hûn dibêjin şerîet, lê hûn li dijî şerîetê tevdigerin û wê lekedar dikin. Li gorî şerîetê, Qur’an, hedîs, hikmet û tecrûbeyê îtaeta berpirsyaran ferz e. Berpirsyar û seydayên we, qumandarên we ne. Çawa ku muhnedisekî jêhatî û doktorekî pispor gunehkar bibin, ev ji doktorî û muhendistiya wan re nabe kêmasî; wisa jî dema ku qumandarên we yên xwende û ronakbîr ku heryek ji wan bedelê hezarî ye û hunera herbê dizanin, tiştekî piçûk yê ne-meşrû bikin û hûn jî di bêîtaetiyê de qusûrê bikin, hingê hûn li temamê Osmanî û Mislimanan zilmê dikin. Lewra bêîtaetî, ne zilmeke tenê ye; destavêtina mafê milyonan e. Bizanibin ku ala tewhîda îlahî di destên we yên cesûr de ye. Hêza wî destî jî îtaet û întîzam e. Lewra hezar leşkerên muntezem û îtaetkar, beramberê sed hezar leşkerên serberdayî ne. Ma çi lazim e, jixwe we bi îataeta xwe înqilabeke wisa kir ku sî milyonî di sed salî de jî nekarî bike. Ez vê jî bibêjim: Jidestçûyina qumandarekî xwende û ronakbîr; mirina hezarê mirovan li meydana cengê ye. Lewra tişta ku niha di rewacê de ye, mêraniya aqil û zanistê ye. Ronakbîrek beramberê hezar mirovan e. Biyaniyan bi vê mêraniya han zora me birin. Tenê mêraniya dil têrê nake.
Welhasil: Ez fermana Fexrê Alemê (e.s.w.) ji we re dibêjim; îtaet ferz e.
(İçtimaî Dersler, İki Mekteb-i Musibetin Şehadetnamesi: 166)
***
Hinekî berî Şerê Cîhanê yê Yekemîn bû. Ez li Wanê bûm, hinek zatên mutteqî û dîndar hatin cem min û gotin: “Bêdînî bi hinek qumandaran re çêbûye, were tu jî tevlî me bibe, emê li hember wan serî hildin.”
Min jî got: “Ew xirabî û bêdînî, yên wan qumandaran in; artêş pê nayê berpirsyarkirin. Belkî sed hezar ewliya di vê artêşa Osmanî de hene. Ez li hember vê artêşê şûr nakişînim û beşdarî we jî nabim.” Ew zat, ji cem min çûn û şûr kişandin. Bûyera Bedlîsê ya bêencam jê çêbû. Piştî hingê bi demeke kin jî Şerê yê Cîhanê yê Yekemîn rû da. Ew artêş li ser navê dîn kete şer û cîhad kir. Ji wê artêşê bi sedhezaran leşker gihaştin mertebeya şehîd û weliyan û bi vî şiklî ez mafdar derxistim. Bi xwîna xwe fermana welayetê îmze kirin.
(Müdafaalar: 256)
***
