Min pesnê hereket û cesareta wan da. Lewra rojnameyên ku tercumanê derewîn yê raya giştî ne, ev tevger weke meşrû nîşanî me dane. Min jî digel teqdîrkirinê, bi şîretan hinekî tesîr li wan kir. Yan na yê weha hêsan nebûna.

   Ez ku mirovekî bilfiîl ketiye timarxanê de me, naxwe ji ber ku min negot, “Min çi ji van karan e? Bila mirovên biaqil li vê bifikirin”, min cînayet kir.

(İçtimaî Dersler, İki Mekteb-i Musibetin Şehadetnamesi: 164-165)

***

   Ew tofan û saîqeya ku jê re Bûyera 31ê Adarê dibêjin, di bin bandûra sebebên cihê de, bi rewşeke wisa normal hatibû amadekirin ku encama wê tevlîhev bûbû, gelicîbû. Lê digel vê tevlîheviyê jî, ji aliyê Xwedê ve navê şerîeta ku daîmî mu‘cîzeyên xwe nîşan dide, hate ser zimanê beşdarên tevgerê. Ji ber ku ew firtone pir bi hêsanî derbas bû, ev hemî rojnameyên piştî nîvê nîsanê li cem Xwedê mehkûm dike. Lewra eger mirov li ser heft xalên ku bûn sebebê wê bûyerê û heft rewşan raweste, rastî derdikeve holê. Ew jî ev in:

   Xala Pêşîn: Tevger ji sedî nod li dijî zexta Îttihad û Tereqqiyê bû.

   Ya Duduyan: Tevgerê, wezîrên ku di nav partiyan de mijara nîqaşê bûn guherandin.

   Ya Sisêyan: Armanceke wê ew bû ku Sultanê jitextdaxistî [Ebdulhemîdê Duyem] ji daxistina plankirî rizgar bike.

   Ya Çaran: Tevgerê dixwest ku bendekê li ber telqînatên li dijî hestên leşkeriyê û li dijî edeba wê ya dîndarane bikişîne.

   Ya Pêncan: Daxwazek jî derxistina qatilê Hesen Fehmî Beg bû ku pir dihate mezinkirin.

   Ya Şeşan: Tevgerê dixwet kesên ku derketine derveyî kadroyê û qumandarên alayiyan mexdûr nebin.