Lê aliyê wan yê neyînî, ji ber sebebên mîna kîndariyê yan jî înadê kiriye ku encama wê meslekê li ser hesabê jirêketinê xebitiye. Mesela Şîe li pey emrê Qur’anê çûne û hezkirina Ehlê Beytê ji xwe re esas girtine. Lê paşî, ji aliyê întiqama millî ve kînek bi wan re çêbûye, ew encam û bandûra ku ji hezkirina Ehlê Beytê ya meşrû çêdibû, li ser dijmintiya sehabiyan û ya Ebûbekir (r.e.) û Umer (r.e.) ava kirine û encameke wisa daye. Bi vê tevgera xwe bûne rastdêrê derbûmesela
لاَ لِحُبِّ عَليًّ بَلْ لِبُغْضِ عُمَرَ
Hem jî Wehhabî û Xariciyan ji xwe re kirine wek prensîb ku her taşta li dijî tewhîda xalis û ya ku pûtperestiyê îma bike; bi nessên şerîetê, ayetên eşkere û zahirê hedîsê red bikin. Lê ji ber hersê bingehên ku di Nukteya Pêşîn de hatin şîrovekirin, kîna menfî ew ji heqiyê vegerandin û ji rê xistin, loma jî di dereceya îfratê de tiştan xira dikin û hwd...
Çi Cebriye, çi jî Mu‘tezile be; kîjan firqe dibe, bila bibe, rastiyeke weha di mesleka xwe de dibîne pê dixape, paşî ji rê dikeve. Welhasil...
Çawa ne mecbûrî ye ku hemî aliyên meslekeke batil, batil bin; wisa jî ne mecbûrî ye ku hemî aliyên mesleke heq heq bin. Li gorî vê destûrê, şerîfên Mekkeyê 2 ku seyyid in û ji Ehlê Sunnet û Cemaetê ne, qusûr kirine, loma jî siyaseta Îngilîzan bi zordestî ketiye Heremeyna Şerîfeyn. Heremeyna Şerîfeyn bi nessa ayetê qebûl nake ku kafir bikevin wir. Lê ji ber ku siyaseta Îngilîzan bi şiklekî ku alema Îslamê jî xapand, ew der kire mîna navenda siyaseta xwe, Wehhabiyên ehlê bid‘etê jî li derve li cihekî ku xwe bisipêrinê negeriyan û bi temamî siyaseteke Îslamî ya nîv-serbixwe taqîb dikirin. Ji ber vê jî mirov dikare bibêje ku ji vê hêlê ve bi mafdarî bi ser Ehlê Sunnetê yên wisa ketin.
