Rê û Rêbaza Munaqeşe û Munazereyê
Rêbaza heqperestî û însafê ya ku di navbera zanista adabê [şêwe, usûla tevgeran] û ilmê munazereyê [munaqeşeya ilmî] de ev e: “Eger yek di munazereya mijarekê de bixwaze ku ew mafdar derkeve û pê kêfxweş bibe û bi şaşî û neheqiya dijberê xwe jî memnûn bibe, ev bêînsafî ye.”
Hem jî ew mirov zirar dike. Lewra dema ku ew bi xwe mafdar derdikeve, di wê munazereyê de tiştekî ku nizanibû hîn nabe. Ji ber qurretiyê, îhtimala zirarkirinê jî heye. Eger dijberê wî mafdar derbikeve, bêzirar e, lewra ew jî hînî meseleyeke ku nizanibû dibe, jê sûdê werdigire û ji xurûra nefsê xilas dibe. Naxwe heqperestê bi însaf, ji bo xatirê heqiyê, xatirê nefsa xwe dişikîne. Eger rastiyê li cem dijberê xwe jî bibîne, dîsa bi riza dilê xwe qebûl dike, dibe terefdarê wê û memnûn dibe.
Ha eger ehlê dîn, ehlê heqîqetê, ehlê terîqetê û ehlê ilmê vê destûrê ji xwe re bikin rêber, yê îxlasê bi dest bixin û di wezîfeya xwe ya axretî de jî bi ser bikevin. Hingê yê bi rehma Xwedê ji vê ketin û paşveçûyina dijwar û ji vê belaya niha xilas bibin.
(Lem’alar: 232)
***
Birayên ezîz,
Wê şevê we ji min pirsî; min bersiv neda, lewra ne caiz e ku mirov bi şiklê munaqeşeyê behsa mijarên îmanî bike. We bi awayê munaqeşê behsa wê kiribû.
(Mektubat: 59)
***
Birayê ezîz,
Vê nameyê ji Eczacî re û ji wan mirovên ku ev munaqeşe bihîstine, ji yên ku tu munasib dibînî re bixwîne. Silavên min jî li şagirtê min yê nû Eczacî bike, jê re bibêje:
