Sebebên ku di Alema Îslamê de Hestên Dijberiyê Çêdibin

   Pirs: Li alema Îslamê cih ji hesta dijminîtiya dîn re tune, naxwe sebebê wê çi ye ku ev hest ji Ewrûpayê ketiye nav alema Îslamê?

   Bersiv: Di ilmê beyanê de gotineke ku jê re “maneya duyem” tê gotin heye. Ev gotin li gorî mebestê carna ramanan ronî dike û carna jî tarî dike. Eynî bi wî şiklî gotineke ku jê re “maneya yekem” tê gotin jî heye ku bi awa û şêweyê xwe hestan pak dike yan jî dilewitîne.

   Êdî eynî wisa berhemên biyanî jî dema ku têne wergerandin û dikevin nav me; ji hêla armanca xwe ve dibe ku fikrê me ronî bikin, lê gelek caran jî ji ber awa û şêweyê xwe dikarin hestên me tevlîhev bikin hetta ji rê derbixin û bixirînin jî. Mesela dîroknas, yan jî wêjevanekî wan, dema ku tiştekî bi muqeddesatan yan bi mezinên Îslamê re elaqedar derbas dibe, bêdeng dimîne. Yan qet bala wî nakişîne yan jî bi awayê xwe mijarê piçûk dibîne û bêhurmetiyê dike.

   Yek ji belayên herî mezin ku ji Ewrûpayê ketine nav me, uslûba wan ya derbarê alimên medresê û hilgirên dîn de ye ku bi hestên piçûkdîtinê tije ye. Ya rast ew alim ji herkesî pirtir layiqê hurmet, merhemet û hezkirinê ne. Jixwe qusûr û şaşî ne ji hebûna wan e, lewra ji ber ku zeman derfetê nade, alimên tam lêkolîner peyda nabin. Bêguman alim sitûna bingehîn ya Îslamiyetê ne.

   Carekê min bihîst, mirovekî dîtiye ku sitûna xaniyê wî sist bûye, zeîf bûye. Berî ku yeke zexmtir bike cihê wê, hema rabûye kiriye ku wê sitûnê ji ber bike, xanî jî bi ser wî de hilweşiyaye.

   Dîsa carekê min mirovek dît, qala cesaret û heybeta Hz. Umer dikir. Digot ku bejna wî bi qasî minareyekê dirêj bû û dixwest ku ji vê re jî delîlan bîne. Dema ku yekî din jî xwest ku hêrs û şiddeta wî bi mezinbûna rûhê wî îzah bike, mirovê pêşîn got, “Naxwe Umer jî yekî mîna me bûye.” Baş bifikire.