Ev rexne; lipeyçûn, pêdivîdîtin û têgihiştinê dişikîne. Di rastdêrandinê de bêteref dimîne. Di vê dema şik û gumanan de, divê mirov li fikrên erênî ku ji dilên germ û nûranî derdikevin, bi husn-u zenn temaşe bike û wan teşwîq bike. Lewra fikrên erênî piştgiriya têgihiştin û lipeyçûnê dikin û wan bi pêş ve dibin. Ew tişta ku jê re “muhakemeya bêteref” dibêjin, bêdîniyeke muweqqet e. Yê ku nû hîdayet bibe, yan jî li heqiyê bigere vê dike.
(İçtimaî Dersler, Hakikat Çekirdekleri: 234)
***
Pirs: Tu rexnelêgirtinê çawa dibînî? Bi taybetî jî di mijarên dînî de...
Bersiv: Sebebê rexneyê yan eşkerekirina nefretê, yan jî tetmînkirina şefqetê ye. Mîna dîtina eyba dostan, yan jî ya dijminan.
Tiştekî ku hem muhtemelê çêbûnê û hem jî yê xirabûnê be eyara wî ev e: Eger tê de meyla qebûlkirin û tercîhkirina başiyê bête kirin, ev ji şefqetê tê. Eger meyla redkirin û tercîhkirina xirabiyê bête kirin -eger weswese tunebe- ev jî ji nefretê tê.
وَعَيْنُ الرِّضَا عَنْ كُلِّ عَيْبٍ كَلِيلَةٌ * وَلٰكِنَّ عَيْنَ السُّخْطِ تُبْدِى الْمَسَاوِيَا
Armanca rexnelêgirtinê, mîna ya selefên salih divê eşqa rastiyê, pakkirin û munezzehkirina wê ji qusûran be.
(İçtimaî Dersler, Tuluat: 325)
***
