ÎN’ÎQAS ^(Têbinî)  YAN HUWIYETÊ YAN JÎ BI HUWIYET ÛTAYBETIYÊ YAN JI BI HUWIYET Û MAHIYETÊ DIGIRE

   Gelek eyneyên qudretê hene ku ji hev letiftir û şeffaftir in. Ji camêheta avê, ji avê heta hewayê, ji hewayê heta esîrê, ji esîrê heta alemamîsalê, heta demê, heta ramanê... îla axir dibe cure bi cure. Di avê deşewqa tiştê kesîf, ne wekî eslê xwe be, di nûraniyê de ne dijberî xweye; di hewayê de yek e.Di eyneya hewayê de kelîmeyek dibe bi milyonan kelîme. Di vêçapxaneya qudretê de sirrê tenasulê, qelema nexşên hunera îlahî biawayekî ecêb sûret derdixin. 

^{فَتَبَارَكَ اللهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ}

***

HEMDIRÛVÊ KU DIJRABER TÊ HESIBANDIN

   Ji sofiyê ku li ser zewqê ye re wehdetu’l wucûda wî, li ser navêXwedê înkarkirina kaînatê ye.   Di felsefeya ku li ser ramanê ye û di zimanê kesên ku baweriya wanlewaz e de wehdetu’l wucûd jî, -haşa- li ser navê kaînatê înkarkirina Xwedê ye.Yek jê wehdet’uş şûhûdê, ya din wehdetu’l mewcûdê di nav xwe dedihewîne. 

أَيْنَ الثَّرَى مِنَ الثُّرَيَّا

   Heke di meseleya zewqî de nêrîn bê bi karanîn, dê xera bike. Mirovnikare fermana ku li ser zewq û keşfê ye, bi nêrîna ramanê biwezinîne,heke dakeve wê hişk dibe, kirêt dibe. Wekî mînak: dendikek di binêaxê de; li hewayê ji wî, simbilek bi kulîlk heye. Heke di alema axêde nêrîn, bala xwe bide dendikê, dê kokên zirav bibîne. Wê simbila lialema hewayê bi paşvegerandina ber bi wan dendikan ve nayê rave kirin.Nabe ku di nava dendikê de bê şidandin. Vaye zewq li vir dinêre,nêrîn li wir; dîtin diguhere.   Heqîqetên bêçare, di destên bêqîmet de, dibin bê qîmet.Gotine: 

سُبْحَانَ مَنِ اخْتَفَى لِشِدَّةِ ظُهُوِرِهِ