bêdelîliyê delîlê wê ye. Pejirandina tunebûna tiştekî, delîlê tunebûnêdixwaze. Yek jê şik û guman e, yê din înkar e. Wekî mînak, ji hedîsekêre pejirandin, nepejirandin û pejirandina tunebûna wê heye.   Ya Pêşî: Cazîbeyeke burhanî dixwaze.   Ya Duduyan: Ne ew hukim e ku ber bi rastderxistinê ve ye, belkî ne-zanî ye.   Ya Sisêyan: Ji ber ku red û înkar e delîl û îsbatê dixwaze. Ew tunebûnû înkar e. Tunebûn û înkar jî bi hêsanî nayê îsbat kirin. Dibe ku bi tunebûnawateyê re xwe bi xwe bitefe here, biqede.   P- Tu rexneyê çawa dibînî? Bi taybetî di karên dînî de..   B- Sedemê ku ber bi rexneyê ve dibe, ya ji ber tolhildana ji nefretê ye anjî diltêrbûna şefqetê ye. -Wekî dîtina kêmasî û ‘eybek dost an jî dijmin.-Di her tiştekî de îhtimala sihet û fesadiyê heye. Ev, ew ‘eyar e kumeyl û bijartina li ser pejirandinê, ji şefqetê; meyl û bijartina li serredkirinê –heke ne wasewas be– ji nifrînê tê.

وَعَيْنُ الرِّضَا عَنْ كُلِّ عَيْبٍ كَلِيلَةٌ * وَلٰكِنَّ عَيْنَ السُّخْطِ تبُْدِي الْمَسَاوِيَا

   Sedemê ku meriv dibe rexneyê, divê eşqa heqiyê û xweziya tenzîhaheqîqetê be. Wekî rexneyên selefê salihîn.   P- Li hemberî van propagandayên gawirên zalim, em ê çawa ber xwe bidin?   B- Propaganda, weledê nemeşrû yê cerbezeya zalim e ku berê jî min ewbiçûk xistibû. Sekna li hemberî wê, divê ne bi wê çeka derewîn be, dibe ku bisidq û heqiyê be. Sidqek tenê, dikare bênderek derewan têk bibe.

قُلِ اللهُ ثُمَّ ذَرْهُمْ فِي خَوْضِهِمْ يَلْعَبُونَ

إِنَّمَا الْحِيلَةُ فِي تَرْكِ الْحِيَلِ

   Divê mirov bi nêrîna qederê li pêşeroj û musîbetan binêre; û binêrîna li ser xala teklîfê li paşeroj û gunehan binêre.Divê mirov di tiştê ku çareya wî heye de nekeve neçariyê, di tiştê kuçareya wî tune ye de jî ax û wax neke û negirî.

***