Çavkaniya Heftan: Her yek ji wan temamê letaîf, mehasîn, kemalat,încîzabat, îştiyaq û terehhumên ku di kaînatê de ne, mefhûmeke ku wan cîlweyên lutuf, merhemet, îhsan û kerema Sani’, bîzzerûreû bîlbe-dahe, nîşanî dil dide. Madem heqîqetek heye, bîlbedahe rehmetaheqîqî heye. Madem rehmeta heqîqî heye, dê seadeta ebedî hebe.Çavkaniya Heştan: Yê ku fitreta xwedîşuûr e, wicdan e. Kî ku liwicdanê xwe yê şiyar guhdarî bike, dê dengê “ebed, ebed” bibihîse.Xuya ye ku ji bo wê hatiye xuluqandin. Diyar e ku ev încîzab û cezbe,tenê bi amanceke heqîqî û bi cezba heqîqeteke cazîbedar dikare pêk bê.Çavkaniya Nehan: Agahiyên Muhemmed eleyhîsselatu wesselamîye ku ew, sadiq, mesdûq û museddeq e. Erê, bi peyvên wî, deriyên seadetaebedî hatine vekirin û her kelamên wî, li ber wê, paceyek e. Jixwetemamê wan daw û dozên wî ku ew bi temamê qeweta xwe dike, -dipey Tewhîdê de- li ser wê nuqteyê kom dibe.Çavkaniya Dehan: Ew agahiyên qet’î yên wê Qur’ana Mucîzul Beyanin ku di sêzdeh esran de, wê Qur’anê, bi heft aliyan, î’caza xwe parastiye.Belê, ew agahiyên wê bi xwe, keşşafê heşra cismanî ne û miftehavê detnîşana hîkmetê ye. Hem ew delîlên ku ew wan di nav xwe dedihewîne û bi dubareyî, ew bi wan, [merivan] vedixwîne tefekkurê ûwan radixe ber çavan, bi hezaran in.   Wê, bi ayetên mîna  

وَقَدْ خَلَقَكُمْ اَطْوَارًا

 û  

قُلْ يُحْيِيهَا الَّذِى اَنْشَأَهَا اَوَّلَ مَرَّةٍ

 kuqiyasa temsîlî tezemmun dike û bi vê ayeta ku îşaretî delîlekî edlî dikeû bi van ayetên mîna

وَمَا رَبُّكَ بِظَلَّمٍ لِلْعَبِيدِ

 ku gelek zêde, gelek dûrebînandide ber çavê merivan; da ku li wê seadeta ebedî ya ku di heşra cismanîde ye, binihêre.   Kurtebêjiya qiyasa pêşî: Binihêre, wucûda meriv, her ku ji helwestekê/tevgerekê derbasî tevgera dî dibe, di nav inqilabên ecêb û muntezemde derbas dibe. Tabi’ê dustûrên ecêb ên narîn û deqîq dibe ku ji nutfeyêderbasî eleqê dibe, ji eleqê, derbasî mudxeyê dibe, ji mudxeyê derbasî hestîû goşt dibe, ji hestî û goşt, derbasî xulqa cedîd/nû dibe. Di her yek vantewran de qanûnên wisan mexsûs û nîzamên wisan mueyyen û tevgerênwisan bi pîr û pergal ên daîmî hene ku mîna camê, cîlweyên qesd, îradeû hîkmeta binî, nîşan dide. Va ye, ji aliyê wucûdê ve, baqîmayîna wêwucûdê ku wiha, her sal, libasa xwe diguherîne, muhtacî terkîbeke wisane ku ciyê jihevbelavbûn û jihevketina wê dadigre.