• Rastî û madena hemû tevlihevî û fesadiyê, halanker û çavkaniya hemû exlaqên rezîlî tenê du peyv in:
1: “Bila ez têr bim, kî ji birçîbûnê bimire ji min re çi.”
2: “Ji bo rehetiya min zehmetiyê bikişîne; tu bixebite, ez jî bixwim.”
Tenê dermanek heye ku peyva pêşî ji kokê ve jê bike, ew jî zikat e. Dermanê peyva duyemîn jî qedexekirina faîzê ye. Edaleta Qur’anê li ber derê alemê disekine û ji faîzê re dibêje: “Qedexe ye, heqê te tune ku derbas bibî.” Mirovahiyê guh neda vê fermanê, sîleyek mezin xwar. Hê ku şidtirê wê sîleyê nexwariye, divê guh bide wê fermanê.” (Îşarat)
• Şerên ku wextekî di navbera dewlet û gelan de hebûn, îro ciyê xwe ji şerên navbera çînên civakê re hiştine. Lewra, çawa ku mirovahî naxwaze di bin hêsîriyê de bimîne, naxwaze bibe pale jî. (Sunûhat)
• Ew kesê ku bi rê û rêbazên nemeşrû li pey armancekê diçe, bi berevajiyê armanca xwe cezayê dibîne. (Tulûat)
• Wekî hezkirina Ewropayê, berdêl û encama hezkirina nemeşrû; neyartiya dijwar a hezkirî ye. (Sunûhat)
• Divê mirov bi nêrîna qederê li pêşeroj û musîbetan binêre; û bi nêrîna li ser xala teklîfê li paşeroj û gunehan binêre. Cebîr û Îtîzal li virê li hev dikin. (Tulûat)
• Divê mirov di tiştê ku çareya wî heye de nekeve neçariyê, di tiştê ku çareya wî tune ye de jî ax û wax neke û negirî. (Tulûat)
• Birîna jiyanê baş dibe. Birînên îzzeta Îslamî û namûsa millî gelekî kûr in. (Sunûhat)
• Demên wisa çêdibin ku peyvek tenê artêşekê têk dibe, yek guleyek dibe sedemê mehvbûna sî milyonî. Hin şert û mercên wisa çêdibin ku tevgerek tenê, mirov derdixe alayê îliyyînê . Rewşên wisa çêdibin ku kirineke biçûk, mirov dixîne esfelê safilînê . (Sunûhat)
• Sidqek bi tenê, dikare bi qasî bênderek derewan bişewitîne. Heqîqetek bi tenê, raserî bênderek xeyalan e. (Munazerat)
لاَیَلْزَمُ مِنْ لُزُومِ صِدْقِ كُلِّ قَوْلٍ قَوْلُ كُلِّ صِدْق •ٍ
“Divê her gotin rast bin; her rastî, divê nebin gotin.” (Îşaratu’l-Î’caz)
• Kesê ku tiştan xweş dibîne, xweş difikire; kesê ku xweş difikire,lezzetê ji jiyana xwe digire. (Munazerat)
