di pêşgotinên xwe de, ji demê, gilî û gazin kirine û li dehrê îtîraz kirine û êrîşî felekê kirine û dinya avêtine bin lingê xwe, wan pêl li dinyayê kirine û wan ew pelçiqandiye. Heke hûn, bi guhê dil guhdarî bikin û bi çavê aqil binihêrin, hûn dê bibînin ku tîrên îtîrazê gişt diçin ser kezeba îstîbdada ku li perdeya tarîkar a rabirdûyê hatiye pêçan û hûn dê bibihîsin ku waweyla, gişt ji ber tesîra pençeya îstîbdadê tên. Her çendî îstîbdad nedixuya û navê wê belî nîn bû; çi heye ku rûhê her kesî, bi me’neya îstîbdadê dihat jehrkirin û her kesî dizanibû ku kî jehrê davêje. Hin kesên biqewet ên dahî, her ku bêhn distandin, feryadeke ‘emîq û kûr dikir; lê belê aqilan ew bi awayekî xweşik nas nedikir. Ji Lewra di tariyê de bû û nehatibû ser hev û din. Wextakî wan ew maneya îstîbdadê, weke belayeke semawî ku defkirina wê ne îmkan be zenn kir û wan jî dest pê kir êrîş birin ser demê û bi şîmaqan li serê dehrê dan û tîr avêtin kezeba felekê. Lewra qaîdeyekî bicîbûyî ye, tiştek gava ji îradeya cuz-î derkeve bikeve daîreya kullî yan jî bi hesabê edetê, ne îmkan be ku ew ji navê were rakirin, li demê tê hewalekirin. Qebahet davêjin ser dehrê û kevir jî bi ser serê qubbeya felekê ve tên werkirin. Heke tu baş temaşe bikî, tu dê bibînî ku ew kevirên ku davêjin felekê, gava jê bipetikin, bi paş ve werin, weke bêhêviyekê dê di dilan de dibin kevir...
اُنْظُرْ كَيْفَ أَطَالُوا فِيمَا لَ يَلْزَمُ كُلَّمَا أَضَاءَتْ لَهُمُ السَّعَادَةُ أَثْنَوْا عَلَى مَنْ سَادَهُمْ وَكُلَّمَا أَظْلَمَ عَلَيْهِمْ شَتَمُوا الزَّمَانَ
P- Ji giliyê vî zemanî û vê dehrê, li hember wî sen’etê bedî ê Sani’ê Zulcelal, îtîraz dernakeve gelo?
B- Nexêr, jibinî na! Dibe ku maneya wê ev be: Mîna ku gilîker bibêje: “Tiştê ku ez dixwazim û tiştê ku ez daxwaziya wê dikim û rewşa ku madeyê min davêjê hîna mahiyeta alemê ku bi destûra hîkmeta ezelî hatiye tenzîmkirin muste’îd nîn e. Qanûna felekê ku bi pergarê/pergela înayeta Îlahî hatiye neqişandin, ne musteîd e. Tebîeta demê ku di metbeeya meşîeta Îlahî de hatiye çapkirin ne miwafiq e. Hîkmeta Îlahî ku li gor mesalihên giştî (sîstema alemê) saz dike, ne razî ye ku van, li vê alema mewcûdan, ji destê qudreta Feyyazê Mutleq, bi xêra hendezeyariya van aqilên me û bi iştaha(madeyê) van heweskirinên
