Ji dayîna vê fermanîke şûnda, di jîna merfatiyê da karê hêjatir, xureka wî ye. Ev ayeta, xureka merfa, rasterast, ji gencîna banîna xurek dayê bingehîn da dişîneyî, bi pêşîkekî, diduya va rava dide. Wuha ku: “Xureka we, bi jîna zemînê va girêdayî ye. Vejiyana zemînê jî, li biharê dinhêre. Bihar jî, di destê wî Balayê ku roj û hîvê diolamîne û şev û royê dizivirîneyêyî da ye. Wekî werre ye; sêvekî, ji merifekî ra bi awayê xwureka bingehîn va dayîn, ew Balayê ku hemî rûyê zemînê, bi hemî meywan va tije kiriyeyî dikare bide û ji wî ra dibe Xwuredayê bingehîn.” Paşê jî,

وَ تَرْزُقُ مَنْ تَشَٓاءُ بِغَيْرِ حِسَابٍ

  dibêje. Divê tomikê da wan kirinêd vexistandiniyê kom dike û rava dide. Dibê, ê ku bêjimar xwurek dide we, ew e ku, van kirinana dike.

   Nota Xweşbêjiya Çara: Qur’an, geh dibe ku, afirandiyên Xwedê, bi cêrgekî va dibêje. Paşê, di nav wan afirandiyan da rêzanek û terazîkî heyeyî û ewana, meywên wî yeyêyî rava dide; bi wê yekê va goya zelaltîkî û ronatîkî didêyî ku paşê, ji wê cêrgandina wana ya ayîne -asayî da navên Xwedê rava dide. Goya wan afirandiyana axifteyin. Van navana, divêkên wan in, yan jî dendikên wan meywan in, yan jî, dubaya wan in. Bi nimûneyê:

وَلَقَدْ خَلَقْنَا الْاِنْسَانَ مِنْ سُلَالَةٍ مِنْ طٖينٍ ۞ ثُمَّ جَعَلْنَاهُ نُطْفَةً فٖى قَرَارٍ مَكٖينٍ ۞

 ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظَامًا فَكَسَوْنَا الْعِظَامَ لَحْمًا ثُمَّ اَنْشَاْنَاهُ خَلْقًا اٰخَرَ فَتَبَارَكَ اللّٰهُ اَحْسَنُ الْخَالِقٖينَ

   Êdî, Qur’an, wan tewşên sosret û hosret, nazik û dizgûn û rêzgûnê afirîka merfayî, di awakî were asayî- ayînê da dibêje û dicêrgîne ku,  

فَتَبَارَكَ اللّٰهُ اَحْسَنُ الْخَالِقٖينَ

di navê da bi xwe bi xwe dixuyê û xwe dide gotinê. Hetta nivîskarekî wehyê, dema ku vê ayetê nivîsiye; di berya ku hêj ev axifte ya nehatiyeyêyî da vê axifteyê gotiye; ketiye wê gumana ku, ma gelo ji min ra jî wehiy hatiye? Tewş ev e ku, xweşrêzanî û zelaliya gotina pêşîne û xweşkêşana wê ye ku, ew gotina, di berya hatinê da xwe rava da ye.

   Hem bi awayê nimûne va:

اِنَّ رَبَّكُمُ اللّٰهُ الَّذٖى خَلَقَ السَّمٰوَاتِ وَالْاَرْضَ فٖى سِتَّةِ اَيَّامٍ ثُمَّ اسْتَوٰى عَلَى الْعَرْشِ يُغْشِى الَّيْلَ النَّهَارَ يَطْلُبُهُ حَثٖيثًا وَالشَّمْسَ وَالْقَمَرَ وَالنُّجُومَ مُسَخَّرَاتٍ بِاَمْرِهٖ اَلَا لَهُ الْخَلْقُ وَالْاَمْرُ تَبَارَكَ اللّٰهُ رَبُّ الْعَالَمٖينَ